معیارهای تعمیم مجازات محاربه در افعال جنایی نیروهای مسلح

پس از پیروزی انقلاب و روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی ایران، ضرورت گسترش و دامنه مفهوم امنیت برای مقابله با چالشهای جدید و حرکت به سوی اجرای اصل چهارم قانون اساسی تحت عنوان اسلامی نمودنِ قوانین، موجِ گسترده‌ای از تحلیل های گوناگون و نظریه‌پردازی‌های متنوع شروع شد. یکی از جرایمی که بدون سابقه‌ قانون گذاری و فقط براساس ادله‌ شرعی وارد حقوق موضوعه‌ کیفری نظامی ایران شد، بزه‌ «محاربه» و «در حکم محاربه» است. در حالی که این عنوان در زمره جرایم حدی بوده و می‌بایست مشمول سیاستهای خاص کیفری قانون قرار می‌گرفت، به تدریج توسعه زیادی پیدا کرد و با وجود مستندات شرعی در خصوص جرایم علیه امنیت عمومی و حاکمیت به صورت مجزا، مفهوم جرایم علیه امنیت داخلیِ حکومتِ اسلامی با جرایم علیه امنیت عمومی مردم به نوعی امتزاج پیدا می‌کند. حتی در جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی نیروهای مسلح این عنوان را در فضای جدید برای جرایمی که شباهتی با بزه محاربه ندارد و به نوعی مربوط به جرم بغی است به بند تعریف و تشریح درآورند. در این پژوهش، با توجه به خروج مفهومِ «بغی» از محدوده فقهی و به دلیل اختلاط مفهوم آن با محاربه سعی شده ضمن تبیین ماهیت و مفهوم این عنوان و تشریح شرایط تحقق آن با بیان تمایز و تفکیک این دو عنوان از هم، زمینه شکل‌گیری سیاست کیفری مناسب نسبت به مرتکبین جرایم علیه امنیت داخلی دولت را فراهم نماییم.

The Criteria for Generalizing the Punishment of Muharibah (Crime against Security of People) on Criminal Acts Made by Military Forces

Following the Islamic Revolution and the establishment of the Islamic System in Iran, a new and vast theorization movement was formed for the purpose of defining security in face of new challenges and in line with the execution of Article 4 of the constitution requiring the compliance of all laws with the Islamic jurisprudence in Iran. One of the Religionbased crimes which was introduced in the statutory Military Criminal Code of Iran is Muharibah or those acts considered or being equivalent to Muharibah without any legal criminalization background in this country. Although this offense is an example of Islamic crimes and deserves to be governed by special criminal approaches particularly as a result of its independent religious bases in the public security and the governmental security realms, the governmental domestic security crimes gradually blend with the security offences against people.  Even, under the category of crimes violating domestic and foreign security committed by the armed forces, the said offence was defined for the acts not similar to Muharibah but related to the Baghy (Crime against the security of the Islamic Government). As the concept of Baghy is beyond the jurisprudential scope and its confabulation with Muharibah, this study aims at explaining the nature and conceptualization of this offense and the crime elements, providing a useful scientific finding to make appropriate criminal policy for punishing those committing crimes against the domestic and foreign security of the government.