سنجش انطباق احکام حکومتی با مصالح مرسله در فقه مقارن

احکامی که ولی‌فقیه آنها را حسب مصلحتها و مقتضیات جامعه انسانی و با رعایت ضوابطی وضع می‌نماید، احکام‌ حکومتی نامیده می‌شوند و به مصلحتهای مطلَقه‌ای که در شرع، مالانص‌فیه هستند، مصالح مرسله اطلاق می‌گردد. در این پژوهش که با روش توصیفی - تحلیلی گردآوری شده برآنیم که به سنجش احکام ‌حکومتی با مصالح ‌مرسله پرداخته شود تا وجوه منطبق آنها تبیین گردد. یافته‌ها نشان می‌دهد احکام حکومتی و مصالح ‌مرسله، با وجود اختلاف در دیدگاهها در وجوه اساسی مانند عقل، مصلحت و مقاصد شریعت با یکدیگر انطباق دارند و در هیچ‌کدام از دو نهاد نمی‌توان از چارچوب معین شرعی و عقلی عدول کرد. لذا مصالح‌ مرسله در فقه شیعه، می‌تواند از مصادیق عقل متکی به بنای عقلا محسوب ‌گردد. در اجتماعی که محل وقایع مستحدثه است که وظیفه پاسخگویی به نیازهای مکلفان و رفع تحیر آنها به مجتهدان واگذار شده، ضرورت تببین این موضوع، علاوه بر هدف تقریب مذاهب و دیدگاهها دوچندان می‌شود.

Measuring the Compliance of Governmental Decrees with Consideration of Public Interests in Comparative Jurisprudence

The decrees which are issued by the Wali alFaqih in accordance with the expediencies and requirements of the human society, observing some regulations, are called the governmental decrees; and the absolute expediencies which are considered as expediencies for which there is no text, are called consideration of public interests (Masalih alMursalah) in the Islamic law. In this research, which is conducted through a descriptiveanalytical method, we are going to assess the governmental decrees with consideration of public interests (Masalih alMursalah), in order to clarify the contingency aspects. The findings show that governmental decrees and consideration of public interests, despite the differences in views, on the fundamental aspects such as reason, expediency and objectives of the law, are compatible with each other, and certain religious and rational frameworks cannot be deprived in them. Therefore, the compromise in Shiite jurisprudence can be the examples of reason are based on the rational tradition. In the community, which is the place of the events of the Almighty, the duty to meet the needs of the obligated and to eliminate their distrust to the mujtahids, the necessity of the explanation of this issue, in addition to the purpose of the approximation of religions and views, is doubled.