گونه‌های متفاوت توسعه‌ و ریشه‌های مذهبی آن در منطقه خاورمیانه؛ با تاکید بر «توسعۀ بومی مستقل» در ایران بعد از انقلاب

هدف مقاله، تبیین ریشه‌های شکل‌گیری «توسعه‌ بومی مستقل» در ایران بعد از انقلاب و عدم شکل‌گیری این قِسم از توسعه در کشورهای عربی خاورمیانه بر پایه‌ مقایسه نقش آموزه‌های فقه سیاسی مذهب شیعه و اهل‌سنت در مواجهه با مستحدثه‌ تمدن غرب است. مبنای نظری و روشی این مقاله، چارچوب تحلیلی ـ مفهومی وِبِر در مطالعه‌ نقش دین در دگردیسی‌های کیفی است.بازسازی نوع مثالی نظریه‌های فقه سیاسی شیعه و اهل‌سنت در برهۀ مورد نظر و مقایسه آن‌ها بر اساس نحوه‌ مواجهه با مستحدثه‌ مدرن غرب، نشان می‌دهد که یکی از دلایل عمده عدم شکل‌گیری «توسعه‌ بومی مستقل» در کشورهای مسلمان اهل‌سنت ـ و سوق‌یافتن مسیر توسعه آن به سمت توسعه وابسته ـ در مقایسه با ایران، عدم شکل‌گیری گروه‌ها و دولت نوساز بومی حامل ایده پیشرفت و آبادانی در این کشورها است. در آموزه‌های فقه سیاسی شیعه با محوریت امام‌خمینی; که از منظر اجتهاد فعال، مبادرت به بسط اختیارات ولایت‌فقیه و پیش‌بُرد وظایف آن تا سرحد یک دولت مدرن نمود، دولت و گروه‌های نوساز بومی و در نتیجه توسعۀ بومی بعد از انقلاب شکل گرفت، اما در فقه سیاسی اهل‌سنت، حکم به نفی مظاهر مدرن و بازگشت به خلافت شرعی و بنیادهای اولیه آن داده شد که پیامد آن، امتناع شرایط توسعه‌ بومی در این کشورها بوده است. هدف مقاله، تبیین ریشه‌های شکل‌گیری «توسعه‌ بومی مستقل» در ایران بعد از انقلاب و عدم شکل‌گیری این قِسم از توسعه در کشورهای عربی خاورمیانه بر پایه‌ مقایسه نقش آموزه‌های فقه سیاسی مذهب شیعه و اهل‌سنت در مواجهه با مستحدثه‌ تمدن غرب است. مبنای نظری و روشی این مقاله، چارچوب تحلیلی ـ مفهومی وِبِر در مطالعه‌ نقش دین در دگردیسی‌های کیفی است.بازسازی نوع مثالی نظریه‌های فقه سیاسی شیعه و اهل‌سنت در برهۀ مورد نظر و مقایسه آن‌ها بر اساس نحوه‌ مواجهه با مستحدثه‌ مدرن غرب، نشان می‌دهد که یکی از دلایل عمده عدم شکل‌گیری «توسعه‌ بومی مستقل» در کشورهای مسلمان اهل‌سنت ـ و سوق‌یافتن مسیر توسعه آن به سمت توسعه وابسته ـ در مقایسه با ایران، عدم شکل‌گیری گروه‌ها و دولت نوساز بومی حامل ایده پیشرفت و آبادانی در این کشورها است. در آموزه‌های فقه سیاسی شیعه با محوریت امام‌خمینی; که از منظر اجتهاد فعال، مبادرت به بسط اختیارات ولایت‌فقیه و پیش‌بُرد وظایف آن تا سرحد یک دولت مدرن نمود، دولت و گروه‌های نوساز بومی و در نتیجه توسعۀ بومی بعد از انقلاب شکل گرفت، اما در فقه سیاسی اهل‌سنت، حکم به نفی مظاهر مدرن و بازگشت به خلافت شرعی و بنیادهای اولیه آن داده شد که پیامد آن، امتناع شرایط توسعه‌ بومی در این کشورها بوده است.

Different Types of Development and its Religious Origins in the Middle East:Iranian “Independent Localized Development” after the Islamic Revolution

The aim of this study was to explain the origins of the indigenous independent development formation in postrevolutionary Iran and lack of formation this kind of development in Arabic countries in the Middle East based on comparison the role teachings of political jurisprudence Shiite and Sunni Muslims in the face of emerging of the West. Theotrical and methodological basis of Weber#039;s conceptual analysis framework study has been in the study of the role of religion in the qualitative metamorphosis. Reconstruction ideal type of political jurisprudence Shiite and Sunni theory in the desired duration and compare them on how to deal with the emerging modern West has shown that one of the main barriers to the formation the independent indigenous development in Sunni Muslim countries (and leading its development path towards the development of related) compared with Iran have been nonformation of new indigenous government and groups of  carrier idea of progress and prosperity in these countries.In the teachings of Shiite political jurisprudence with a focus on Imam Khomeini from the viewpoint of ijtihad active attempt to extend the authority of the Supreme Leader and the promotion of its duties to the point a modern state formed the new indigenous government and groups and thus indigenous development after the revolution, but ruled in the Sunni political jurisprudence to renounce the trappings of modern and return to the law Caliphate and its foundations that its consequence has been the refusal of the local conditions in these countries.