مطالعه چگونگی و کارکردهای گفتوگو در سیره نبوی با نگاهی به نظریه کنش ارتباطی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
الویری محسن ,مهربانی فر حسین
|
منبع
|
اسلام و مطالعات اجتماعي - 1393 - دوره : 2 - شماره : 2 - صفحه:43 -75
|
|
|
چکیده
|
گفتوگو که به عنوان ضرورتی گریزناپذیر برای ایجاد تفاهم و رفع اختلافات و رشد اندیشه در زندگی بشری است، موضوع مطالعه مکاتب مختلف فلسفی و گرایشهای مختلف فکری قرار گرفته است. در سنت اسلامی هم همواره گفتوگو به عنوان راهبردی کلیدی در حل منازعات و گسترش همدلی و همزبانی مورد توجه واقع شده است. این پژوهش به منظور شناخت هر چه بیشتر سنت اسلامی در زمینه گفتوگو با مطالعه سیره نبوی در گستره گفتوگوی میان فردی و گروهی در پی فهم و تحلیل چگونگی و کارکردهای گفتوگو در سیره عملی پیامبر اعظم(ص)در صدر اسلام با نگاهی به نظریه کنش ارتباطی هابرماس است. مطالعه گفتوگوهای پیامبر(ص) با تکیه بر سیره نگاشتها ما را به این نتیجه رساند که گفتوگوهای آن حضرت از مشخصههایی همچون «برابری در گفتوگو» و «دادن آزادی بیان»، «صبر و حوصله»، «استماع دقیق» برخوردار بوده و کارکردهایی از قبیل «تبلیغ»، «حفظ همگرایی» و «رفع شبهات» داشته است. تحلیل این یافتهها بر اساس نظریه کنش ارتباطی هابرماس، اشتراک و قرابت ظاهری بسیار زیاد این دو رویکرد به گفتوگو را، در عین تفاوت در بنیآنهای معرفتی مینمایاند. محوریت عقل عرفی و تاکید بر اجماع و حقیقت بین الاذهانی در ایده گفتوگوی هابرماس و محوریت عقل وحیانی و تاکید بر حقیقت قدسی در رویکرد توحیدی پیامبر اعظم(ص)از جمله این تفاوتهای بنیادین است.
|
کلیدواژه
|
گفتوگو ,اسلام ,پیامبر اعظم (ص) ,کنش ارتباطی ,هابرماس
|
آدرس
|
عضو هییت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع), ایران, دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم (ع) (نویسنده مسیول)., ایران
|
پست الکترونیکی
|
mehrabanifar@yahoo.com
|
|
|
|
|