تحلیل انتقادی «خودشیء‌انگاری زنان» و راهکارهای قرآنی مواجهه با آن

رفتارِ ابزاریِ بخشی از مردان جامعه با زنان، موجب شده برخی زنان نگاه شیءانگارانه دیگران به خود را بپذیرند و خود را یک شیء جنسی تلقی کنند. این پدیده‌‌ی شناختی رفتاری، در روان‌شناسی به «خودشیء‌انگاری» موسوم است. با توجه به آثار رفتاری و آسیب‌های اجتماعی این اختلال، تنها معرفی و پدیدارشناسی آن به‌ صورت میدانی کافی نیست و لازم است در یک مکتب جامع‌نگر و اطمینان‌بخش همچون آموزه‌های وحیانی اسلام مطرح شود و عناصر نظری کارآمدی در جهت شناخت و مواجهه با آن استخراج گردد. پژوهش حاضر با روش تطبیقی و تحلیلی به ریشه‌یابی و مطالعه این عارضه در قرآن کریم پرداخته و سپس راهبردهای قرآنی جهت مواجهه با آن را جستجو کرده است. طبق بررسی‌ها مهم‌ترین مبانی خودشیء‌انگاری زنان از نگاه قرآن، تخیّل، تمایل به تفاخر و تبرّجِ مدیریت‌نشده در زنان است. راهبردهای عملی قرآن برای پیشگیری و درمان آن، هویت‌بخشی به زن بر اساس الگوسازی از او برای تمام بشریت، تاکید بر تساوی جایگاه عبودی و ظرفیت تکاملی زن و مرد، کنترل و محدودساختن گرایش‌های بدنی و غریزی اوست.

Qur’anic Analysis of "Women’s Selfobjectification" and the Ways to Deal with It

The instrumental behavior of some of the men in society with women has led some women to accept the objectivist view of others and to regard themselves as a sexual object. In psychology, this cognitivebehavioral phenomenon is called "Selfobjectification ". Given the behavioral effects and social damages of this disorder, it is not enough to introduce and know this phenomenon and it is necessary to come up with a holistic and reassuring school like the revelatory teachings of Islam and extract effective theoretical elements to identify and confront it. Through comparative and analytical method, the present study has investigated and rooted this phenomenon in the Holy Quran and then searched for Qur’anic strategies to deal with it. According to studies, the most important fundamentals of women’s self objectification from the Qur’an’s viewpoint are unmanageable imagination, tendency to selfglorification, and showing off in women. Practical strategies of the Qur’an for its prevention and treatment are to give the woman identity based on considering them as a model for all of humanity, to emphasize equality of worship and the evolutionary capacity of men and women, and finally to control and limit her physical and instinctual tendencies.