الگوی تبلیغی امام موسی صدر در تعامل با شیعیان لبنان

هدف از این پژوهش، بررسی الگوی تبلیغی امام صدر در تعامل با شیعیان لبنان با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون است. برای گردآوری و شناسایی مضامین مرتبط با الگوی تبلیغی امام صدر، ابتدا مبانی نظری اندیشمندان اسلامی بررسی شد، سپس با مطالعه کامل کتاب «گام‌به‌گام با امام» (12 جلدی)، مضمون‌های مرتبط استخراج و کدگذاری گردیده ‌است. بررسی مجموعه‌ی آثار و فعالیت‌های امام موسی صدر نشان می‌دهد، ایشان الگوی متفاوتی از تبلیغ دین ارائه می‌کند. امام، مبلّغ را یک مُصلِح اجتماعی می‌داند و با تاکید بر توجه به عدالت‌طلبی از سوی مبلّغان، آنان را بر استقامت در راه تبلیغ فرا می‌خواند. هدف مبلِّغ از دیدگاه وی، پرورش انسان در راه کمال است و نقش اصیل عالم دین را انسان‌سازی و تربیت انسان می‌داند. امام در تبلیغ خود،  از دو ابزار سخنرانی و گفتگو بیش از ابزارهای دیگر بهره گرفته‌اند. ایشان در بُعد شیوه‌های تبلیغی، پنج شیوه‌ی: تسامح و سهل‌گیری، استفاده از دین در امور زندگی، تبلیغ عملی مبتنی بر خدمت، تبلیغ مبتنی بر فطرت و الگوسازی را شیوه‌های مُرجَح تبلیغی معرفی می‌کند. ایشان، خدمت به مردم را کارکرد اصلی ادیان می‌دانند و بر این باورند، تبلیغ دین از طریق خدمت‌رسانی به مردم و توجه به وضع معیشتی آنان می‌تواند در افزایش گرایش به دین موثر باشد؛ لذا در حوزه‌ی مخاطب‌شناسی، مطالعه میدانی مسائل اجتماعی و شناخت مخاطب و آشنایی با نیاز‌های روحی را ضروری می‌داند.

The Preaching Pattern of Imam Musa alSadr in Interacting with the Lebanese Shiites

The purpose of this research is to study the preaching pattern of Imam Musa alSadr in interacting with the Shiites of Lebanon using the method of thematic analysis. To collect and identify the themes related to Imam Musa alSadr’s preaching pattern, the theoretical foundations of Islamic scholars were first examined, then the related themes were extracted and coded through the complete study of the book "Step by Step with the Imam" (12 volumes). A review of the collection of works and activities of Imam Musa alSadr shows that he presents a different pattern of religious preaching. Imam knows a preacher as a social reformer and emphasizing the attention paid to the justice by the preachers, he calls on them to strive for the preaching. In his view, the preacher’s purpose is to cultivate humankind on the road to perfection, and the noble role of the religious scholar is manmaking and upbringing of human beings. In his preaching, Imam has used two tools of speech and conversation more than other tools. In the dimension of preaching, he describes five ways: tolerance and permissiveness, the use of religion in the life affairs, serviceoriented practical preaching, preaching based on the human nature, and modeling as preferred methods of preaching. He believes that serving the people as the main function of the religions and holds that preaching religion by serving people and paying attention to their economic wellbeing can be effective in increasing the tendency toward religion; therefore, in the field of audience, field study of social issues and audience recognition, and familiarity with spiritual needs is essential.