شرایط تاسیس نهاد مرجعیت تقلید شیعه
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
صبوریان محسن ,پارسانیا حمید
|
|
منبع
|
اسلام و مطالعات اجتماعي - 1396 - دوره : 5 - شماره : 3 - صفحه:29 -50
|
|
چکیده
|
علمای دین، همواره نقش واسط را در انتقال آموزه‌های دینی به مردم ایفا می‌کرده‌اند. با این حال، شکل‌گیری نهاد واسطۀ مرجعیت تقلید، به‌عنوان یک نهاد متمرکز و دارای ساختار و سلسله مراتب، کمتر از دویست سال قدمت دارد. شکل‌گیری نهاد مرجعیت تقلید با شکل‌گیری نظریۀ اجتهاد و تقلید و تکوین و توسعۀ نظریۀ تقلید از اعلم پیوند خورده است. این نظریه، با کمک برخی عوامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، به شکل‌گیری نهاد مرجعیت تقلید در عالم تشیع منجر شد. از عواملی که به شکل‌گیری این نهاد کمک کرد، توسعۀ نظریۀ اجتهاد و تقلید از اعلم، به‌دنبال شکست نظری و سیاسی اخباریان از اصولیان در اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم هجری است. علاوه بر آن، تثبیت پرداخت خمس به مجتهدان و مجتهدان اعلم و تمرکز مرجعیت دینی در عتبات عالیات، شرایط لازم اقتصادی و اجتماعی را برای پدیدآمدن یک نهاد متمرکز و تا اندازه‌ای دیوان‌سالار پدید آورد. تبدیل علمای بلاد به نهاد متمرکزِ مرجعیت تقلید، نتایج شگرفی در عرصۀ سیاسی و اجتماعی به‌دنبال داشت. در این مقاله، به روند تاریخی تحولات فکری و اجتماعی فراهم‌کنندۀ شرایط شکل‌گیری نهاد مرجعیت تقلید پرداخته شد.
|
|
کلیدواژه
|
اجتهاد، تقلید، مرجع تقلید، نهاد مرجعیت، تقلید از اعلم
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه تهران, دانشکدۀ علوم اجتماعی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
h.parsania@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|