موانع و چالش‌ های فراروی حق بر توسعه

طرح و تصویب «اعلامیه حق بر توسعه» در 4 دسامبر 1986 در قالب قطعنامه 41/128 مجمع عمومی سازمان ملل را باید نقطه عطفی در تلقی توسعه به عنوان حقی بشری دانست. این اعلامیه، «حق بر توسعه» را یک حق غیر قابل‌انکار انسانی تلقی می‌کند که به سبب آن، همه‌ مردم حق دارند تا در فرآیند توسعه‌ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مشارکت داشته و از نتایج آن بهره‌مند گردند. علی‌رغم اهمیتی که حق بر توسعه می‌تواند در بسط و گسترش حقوق بشر و آزادی‌های اساسی داشته باشد، تحقق این حق با موانع و چالش‌های اساسی و متعددی روبه‌رو است. سوالی که این مقاله در صدد یافتن پاسخ آن می‌باشد این است که موانع و چالش‌های فراروی حق بر توسعه کدامند؟ به نظر می‌رسد مهم‌ترین موانع و چالش‌هایی که بر سر راه تحقق و اجرای حق بر توسعه وجود دارند، عبارتند از: موانع و چالش‌های راهبردی و ساختاری، موانع و چالش‌های حقوقی و سیاسی، مخاصمات مسلحانه و بحران‌های زیست محیطی. برای پاسخ به سوال فوق و ارزیابی فرضیه مطروحه، این مقاله با تکیه به روش اسنادی و نیز تحلیل وضعیت و دیدگاه‌های کشورهای کمتر توسعه‌یافته، در قالب چهار گفتار، موانع و چالش‌های فراروی حق بر توسعه را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد.