نقش سران ایلات در نا آرامی های بلوچستان در دوره پهلوی و جایگاه ژاندارمری درسرکوب این شورش ها

در اواخر حکومت صفوی ایران دچار فروپاشی گردید و حکومت های محلی در گوشه و کنار ایران از جمله در بلوچستان ظهور کردند. نادر شاه (1160-1148 ق) توانست تا اندازه ای حاکمیت ایران را بر بلوچستان تثبیت کند؛ اما پس از مرگ وی این منطقه هم چنان در ناآرامی و طغیان غوطه ور بود. حکمرانان قاجار هر چند کوشیدند تا حاکمیتشان را بر بلوچستان تثبیت کنند اما نتوانستند به طور کامل بر آن سیطره یابند. ضعف حکومت قاجار در پی انقلاب مشروطیت بر دامنه شورش ها و ناآرامی های منطقه افزود و این وضعیت تا اواسط دوره پهلوی ادامه یافت. پژوهشگران مقاله حاضر کوشیده اند با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با روش اسنادی و کتابخانه ای و به کارگیری ابزارهای تاریخ شفاهی مانند گفت و گو با معدود شاهدان و آگاهان این رویداد، به این پرسش پاسخ دهند که سران طوایف بلوچ چه نقشی در تحولات بلوچستان و به ویژه شورش های منطقه در دوره پهلوی ایفا کرده اند و حکومت با آنان چه برخوردی داشته است؟ چنین فرض می شود که مناسبات قبیله ای و شرایط خاص بلوچستان موجب شد تا رقابت میان سران طوایف افزایش یابد و قدرت طلبی آنان، آتشش شورش ها را تیزتر کن. نتایج این پژوهش نشان داد که بخش زیادی از تنش های به وجود آمده، برآمده از بافت قبیله ای و تضاد منافع میان خان های بلوچستان بوده است و گروه های سیاسی خارج از منطقه نیز در تشدید تنش ها، نقش آفرینی کرده اند.

the role of tribal leaders in balochistan’s unrest in the pahlavi period and the role of the gendarmerie in suppressing these rebellions

after the collapse of the safavi government, balochistan became a turbulent region whose tensions continued until the middle of the pahlavi period. how the government dealt with local rulers in the pahlavi period is an issue that researchers have tried to answer with a “descriptive-analytical” approach and with the “documentary” and “library” methods and using “oral history” tools such as interviews with a few witnesses and informants of this event, to answer the question: what role did the baloch tribal leaders play in the developments in balochistan, and especially the regional uprisings? it is assumed that tribal relations and the specific conditions of balochistan led to increased competition between tribal leaders and their desire for power, which intensified the fire of rebellions. the results of this study also showed that a large part of the tensions that arose were due to the tribal context and conflict of interests between the khans of balochistan, and that political groups outside the region also played a role in escalating tensions.