سیاست خارجی نادرشاه افشار؛ نظم بخشِ برتری‌طلب

نادرشاه به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین رهبران سیاسی تاریخ ایران، بسته به شرایط آن عصر، رویکردی ویژه در سیاست خارجی و تعاملات خود اتخاذ کرد. این رویکرد نادر از منظر قالب نظری و برون‌داد مولفه‌های آن، کمتر موردتوجه قرار گرفته است؛ ازاین‌رو، هدف این پژوهش ارائه تصویری منسجم از برون‌داد رویکرد سیاست خارجی نادرشاه است. سوال پژوهش عبارت است از اینکه: پویایی و کارآمدی سیاست خارجی نادرشاه در سه سطح داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی چگونه زمینه‌ساز برتری ایرانِ عصر افشاریه شد؟ یافته‌های پژوهش با تکیه‌بر رویکرد واقع‌گرایی تهاجمی به‌عنوان چارچوب تحلیل، حاکی از آن است که برون‌داد نظم‌سازی نادر در سطوح داخلی و منطقه‌ای به‌شکل عینی و در قالب سرکوب شورش‌های داخلی و رقبای منطقه‌ای و در سطح بین‌المللی به‌شکل نمادین و هنجاری، برتری یافتن ایران ذیل مفهوم هژمونی بود. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی و بر پایه منابع دست اول و دوم مکتوب و آنلاین است.

nader shah afshar’s foreign policy; the hegemonic regime

nader shah, as one of the most prominent political leaders in iranian history, adopted a special approach to his foreign policy and interactions, depending on the conditions of that era. this rare approach has received less attention from the perspective of its theoretical framework and the output of its components; therefore, the aim of this research is to present a coherent picture of the output of nader shah’s foreign policy approach. the research question is: how did the dynamism and efficiency of nader shah’s foreign policy at the three levels, domestic, regional, and international, pave the way for the superiority of iran in the afsharid era? the findings of the research, based on the aggressive realism approach as a framework of analysis, indicate that the output of nader’s order-building at the domestic and regional levels, objectively and in the form of suppressing domestic rebellions and regional rivals, and at the international level, symbolically and normatively, was iran’s superiority under the concept of hegemony. the method of this research is descriptive-analytical and based on first-hand and second-hand written and online sources.