تاملی بر نقش معضلات انتظامی و ناامنی‌های اجتماعی در به قدرت رسیدن رضاشاه

مبارزه برای آزادی با صدور فرمان مشروطیت در سال 1324 ق به ثمر نشست. با تعدیل قدرت سلطنت و حاکمیت قانون امید می‌رفت که نظم، امنیت و عدالت بر جامعه حاکم شود؛ اما پیدایش تعارضات میان مشروطه‌خواهان و همچنین فعالیت کانون‌های مخالف مشروطه با حمایت عناصر داخلی و بیگانه، منجر به فروپاشی بسیاری از نظام‌های اجتماعی، امنیتی و سیاسی در جامعه شد. این پژوهش با به‌کارگیری داده‌های تاریخی به‌روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی می‌کوشد تا نشان دهد که چگونه معضلات انتظامی و ناامنی‌های اجتماعی حاصل از انقلاب مشروطه، زمینه‌ساز به قدرت رسیدن رضاشاه شد. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که فهم متفاوت مشروطه‌خواهان و نمایندگان از مفهوم قانون، مخالفت‌های داخلی، تعدد مراکز قدرت و تحرکات سرجنبانان محلی و قومی در کشور، باعث ازهم‌گسیختگی اجتماعی و ناامنی در جامعه شد و قرارداد نا‌فرجام 1919 م، سپس کودتای 1299 و قبضه قدرت به‌دست رضاخان، در واقع پاسخی بود به مشکلاتی که در انتظام، امنیت و یکپارچگی کشور به‌وجود آمده بود.

a reflection on the role of law enforcement problems and social insecurity in reza shah’s rise to power

the struggle for freedom was achieved with the issuance of the constitutional decree in 1324 ah. by adjusting the power of the monarchy and the rule of law, it was hoped that order, security, and justice would prevail in society; however, the emergence of conflicts among constitutionalists and the activities of anti-constitutional groups with the support of domestic and foreign elements led to the collapse of many social, security, and political systems in society. this research, using historical data in a descriptive-analytical manner and based on library and document studies, attempts to show how the problems of law enforcement and social insecurity resulting from the constitutional revolution paved the way for reza shah to come to power. the research findings indicate that the different understanding of the constitutionalists and representatives of the concept of law, internal opposition, the multiplicity of power centers, and the movements of local and ethnic leaders in the country caused social disintegration and insecurity in society, and the failed agreement of 1919, then the coup of 1299 and the seizure of power by reza khan, were in fact a response to the problems that had arisen in the country’s order, security, and integrity.