امنیت سیاسی و رونق اقتصادی ماوراءالنهر در عصر سامانیان

سامانیان با بهره‌گیری از زمینه‌های طبیعی و راهبردی و به کمک نخبگان سیاسی، حکومتی منسجم و مقتدر را در ماوراءالنهر و خراسان تشکیل دادند که نتیجۀ آن ایجاد ثبات، حفظ امنیت در درون قلمرو و برقراری مناسبات کارآمد با همسایگان بود. برآیند این اقتدار و امنیت، شکوفایی حیات اقتصادی- اجتماعی در ماوراءالنهر بود. امیران سامانی با بهره‌گیری از نیروی نخبگان، موجبات توسعۀ درون‌زای قلمرو را فراهم آوردند و از حیث اهتمام به سنن کشورداری ایرانی، دورۀ منحصر به فردی را در تاریخ دوران اسلامی منطقه ایجاد کردند. امنیت و انتظامی که در پرتو مدارای سیاسی و سیاست فرهنگی سامانیان در منطقه به وجود آمد، موجبات همنوایی دهقانان و حکام محلی را با دربار سامانیان فراهم آورد و همین مهم در رونق صناعت و تجارت مفید واقع شد. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با هدف بررسی تاثیر امنیت سیاسی عصر سامانی در رونق تجاری ماوراءالنهر، به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که امنیت و انتظام حاکم بر ماوراءالنهر در دوره سامانی بر رونق اقتصادی منطقه چه تاثیری داشت؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که به موازات اقتدار سامانیان و میزان توانایی آنها در برقراری امنیت و حفظ انتظام،دیوان سالاری کارآمد، بهره گیری از نیروی نخبگان و بهره مندی از توانمندی های داخلی در مناسبات سیاسی و تجاری، حیات اجتماعی و اقتصادی از رونق قابل قبولی برخوردار بود.

political security and economic prosperity of mesopotamia in the samanid era

by taking advantage of natural and strategic fields and with the help of political elites, the samanid formed a coherent and powerful government in the mesopotamia and khorasan, which resulted in stability, maintaining security within the territory and establishing efficient relations with the neighbors. the result of this authority and security was the flourishing of economic and social life in the beyond. by using the power of elites, the samanid amirs created a unique period in the history of the islamic era of the region, in terms of paying attention to the traditions of iranian statecraft. the security and law and order that arose in the light of political tolerance and cultural policy of the samanid in the region, brought about the harmony of the peasants and local rulers with the samanid court, and this was important in the prosperity of industry and trade. this research, with a descriptive-analytical approach and with the aim of investigating the effect of the political security of the samanid era on the commercial prosperity of the mesopotamia region, seeks to answer the question, what effect did the security and order governing the mesopotamia region have on the economic prosperity of the region during the samanid period? the findings of the research indicate that parallel to the authority of the samanids and their ability to establish security and maintain order, an efficient bureaucracy, the use of the power of the elites, and the use of internal capabilities in political and commercial relations, social and economic life from prosperity were acceptable.