بررسی راهبرد سیاسی انتظامی و تاکتیک‌های جنگی نادرشاه افشار (از ابتدا تا پایان حکومت اشرف افغان در ایران)

سقوط سلسله صفویه به دست افغان‌ها در 1137. ق / 1725. م نتیجۀ سلسله ای از بحران های به هم‌ تنیده‌ای بود که باعث فروپاشی نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران و همین‌طور از بین رفتن امنیت و ظهور مدعیان جدیدِ قدرت شد. ازجملۀ این مدعیانِ نوخاسته، نادرقلی (نادرشاه بعدی) بود که به طرز شگفت آوری توانست ضمن از میدان به‌در کردن دیگر مدعیان، قدرت را از آن خود سازد. نادر با نزدیکی به طهماسب دوم صفوی به تقابل شناخته‌شده‌ترین دشمنان خود رفت که عبارت بودند از: اشرف افغان که اصفهان را در اختیار داشت و همین‌طور امپراتوری عثمانی که توانسته بود قسمت‌های قابل‌توجهی از ایران را به تصرف درآورد. سوال اصلی این است که عامل تعیین کننده در توفیق نادر برای کسب قدرت در مدت زمان کوتاه پیوستنش به طهماسب دوم صفوی، اخراج افاغنه از ایران و در نهایت تصاحب منصب شاهی چه بوده است؟ روش تحقیق مقاله، توصیفی تحلیلی و با بهره‌مندی از کتاب‌های معتبر تاریخی آن دوره است. یافته های تحقیق در راهبرد نظامی نادر، حاکی از تلاش های بی‌شائبه اش در ایجاد و تجهیز سپاهی آماده بر محور وجود و قائم به حضور نادر بود تا راه را برای تحقق استراتژی سیاسی اش در کسب قدرت هموار نماید. علاوه بر این نادر کوشید با فرماندهی بی‌نظیر و بهره از تاکتیک های متنوع نظامی انتظامی همچون عنصر غافلگیری، محاصره کردن و به دام انداختن دشمنانش به‌خصوص افغان‌ها، آنان را نابود کند.

Reviewing Nader Shah Afshar’s PoliticalPolice Strategy and War Tactics (From the Beginning to the End of Ashraf Afghan Government in Iran)

The fall of the Safavid dynasty by the Afghans in 1137 AH / 1725 AD was the consequence of a series of intertwined crises  leading to the collapse of the Iranian political, economic and social system, as well as the loss of security and the emergence of new claimants to power.Among these nascent claimants was Nader Gholi, the next Nader Shah, who was surprisingly able to seize power while overcoming other claimants. Close to Tahmaseb II of Safavid dynasty, Nader confronted his most wellknown enemies: Ashraf Afghan, who controlled Isfahan, and the Ottoman Empire, which was able to conquer significant parts of Iran. The main question of this study  is what was the determining factor of Nader’s success in gaining power after  a short time he joined the Safavid Tahmasb II, the expulsion of the Afghans from Iran, and finally taking over the royal position?  The research method of the article is descriptiveanalytical using authoritative historical books of that period. Findings of research on Nader’s military strategy indicated his tireless efforts to create and equip a readymade army based on Nader’s presence to pave the way for the realization of his political strategy of gaining power. In addition, Nader sought to defeat his enemies, especially the Afghans, with his unparalleled command and the use of various military tactics, such as the element of surprise, siege and trapping.