نقش معتصم‌السلطنه در شورش کلنل محمدتقی خان پسیان

در اواخر دوره قاجار اوضاع کشور به سبب برخی عوامل داخلی و خارجی بحرانی شد و در نقاط مختلف شورش‌هایی به وقوع پیوست. در این شورش‌ها در کنار رهبران، طیفی از نخبگان قرار داشتند که با اهداف و علایق مختلف در ایجاد شورش‌ها، ادامه و سقوطشان نقش‌آفرین شدند. سید مهدی فرخ (معتصم‌السلطنه) ازجمله این بزرگان است که در کنار برخی چهره‌های تاثیرگذار خراسان در سیاست‌های محمدتقی خان پسیان اثرگذار گردید؛ بنابراین پژوهش حاضر به شیوه کتابخانه‌ای و با استفاده از منابع و اسناد می‌کوشد به این سوال بپردازد که نقش فرخ در شورش کلنل پسیان چگونه بوده است؟ یافته‌های پژوهش بر آن است که سیاست‌های سید ضیاءالدین طباطبایی و اعزام فرخ جهت اجرای آن، زمینه‌ساز آغاز بحران خراسان بود که نگرش فرخ نسبت به طبقه سنتی جامعه و نماینده آن قوام‌السلطنه در این انتخاب سید ضیاء موثر گردید. نحوه بازداشت قوام‌السطنه والی خراسان در این برهه از زمان و اطاعت از اوامر دولت توسط کلنل پسیان و هم‌چنین نقش فرخ در دستگیری قوام بر آینده روابط اثر گذاشت. در ادامه با اعلام نخست‌وزیری قوام‌السطنه و اجرای سیاست‌های دولت نسبت به دفع ناآرامی‌ها و خصومت قوام نسبت به ایشان منجر به آغاز شورش گردید که سرانجام با توجه به نقش فرخ و اقدامات کلنل پسیان و قوام‌السلطنه به درگیری و قتل کلنل پسیان انجامید.

The role of Motasem al Saltane in Mohammed Taghi Khan Pesyian revolt

By the late Qajariyeh period the country situation became critical because of some internal _ external elements and many revolts had happened in different parts.Beside the leaders there were grandees in these revolts who played roles in the occurrence of revolts, their continuity and failures with different purposes and interests. Seyed Mehdi Farokh( Motasem al saltane) is one of these grandees who was very effective in M.T.kh.Pesyan policies along with some influential figures in Khorasan ; Therefore the present research tries to answer the question that what was the role of Farokh in Kolonel Pesyan’s revolt? It seems that Seyed. Zyaedin.Tabatabai’s policies and Farokh’s dispatch to implement them was a start point for Khorasan crisis in which Farokh’s attitude toward the traditional class of society and his representative Ghavam alsaltane affected Seyed. Zyea’s choice.  The way of Ghavam alsaltane’s  arrest in this time,  obideing the government orders by Kolonel Pesyan and also the role of Farokh in that arrest affected the future of relations. As a consequence, by announcing the prime ministry of Ghavam alsaltane and executing government policies to avoid unrests and Ghavam’s hostility against them, the revolt was started. Finally regarding the role of Farokh , Kolonel Pesyan and Ghavam alsaltane the revolt led to battles and Kolonel Pesyan’s murder.