صفحه کرد، جابه‏ جایی جمعیتی و مسئله امنیت

صفحه کرد، عنوان خاص بخشی از قلمرو حکومت والیان پشتکوه (استان ایلام کنونی) است که از غرب با کشور عراق، از جنوب با خوزستان، از شمال با صفحه مهکی (بخش شمالی قلمرو والیان پشتکوه) و از شرق با لرستان هم‌مرز بوده است. این منطقه به‌واسطه غالب بودن جمعیت ایل کرد در آن، به صفحه کرد مشهور شده است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفیتحلیلی و با تکیه‌بر منابع و اسناد، علاوه بر مشخص کردن جغرافیای تاریخی صفحه کرد به‌عنوان بخشی از قلمرو حکومت والیان پشتکوه به نقش و جایگاه ایل کرد در تحولات منطقه در اواخر دوره حکومت والیان پشتکوه (دوره پهلوی اول) به‌ویژه حول محور مسئله امنیت و برقراری عنصر انتظام در منطقه پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش بر آن است، این منطقه از دو بعد داخلی و خارجی برای حکومت مرکزی حائز اهمیت بوده است، از یک‌سو شورشیان داخلی به‌ویژه شورشیان منطقه لرستان صفحه کرد را به‌عنوان آخرین پایگاه و دژ در مبارزه با حکومت مرکزی قلمداد می‏کردند و از سوی دیگر آبادانی منطقه و سکونت مردم کرد و نیز لر در این منطقه جهت حفاظت از مرزها ضروری به نظر می‏رسید. دولت مرکزی در دوره پهلوی اول سعی کرد با کوچ اجباری بسیاری از مردم کرد منطقه شمالی صفحه کرد، ارتباط لرهای لرستان با لرهای صفحه کرد را قطع نموده و امنیت را در این مناطق حکم‏فرما کند.