سیر تحول صدور گواهینامه رانندگی از آغاز تاکنون

با گسترش زندگی ماشینی و افزایش روزافزون حمل‌ونقل جاده‌ها در نیم‌قرن اخیر فواید اقتصادی و رفاهی ناشی از گسترش ارتباطات و سرعت جابه‌جایی کالا و مسافر، متاسفانه به تعداد و شدت تصادفات جاده‌ای و ضایعات منجر به مرگ یا جراحت ناشی از آن به‌سرعت افزوده شده است. بیشتر این تصادفات بر اثر عدم آگاهی نسبت به قوانین و مقررات رانندگی گزارش شده است. با ورود اولین ماشین‌ها در ایران در دوره قاجار و وقوع تصادفات به نظر رسید که باید مقررات و قوانینی باشد تا بتوان به‌وسیله آن رانندگان و نوع رانندگی را در کشور کنترل نمود. با توجه به پیچیده‌تر شدن وضعیت رانندگان، تخلفات و افزایش تردّد وسایل نقلیه در دوره پهلوی اول و دوم و بعد از انقلاب، گواهینامه‌های رانندگی به لحاظ شکلی و محتوایی دچار تحوّل و تغییر شدند و به‌منظور تحقق اهداف مبتنی بر صدور پروانه رانندگی، ضروری بود اصلاحاتی بنیادی در شکل و محتوا و نحوه صدور گواهینامه‌ها صورت گیرد که می‌بایست شکل و محتوای گواهینامه نیز، متناسب با ماموریت‌های جدید آن تغییر یابد. این پژوهش بر آن است تا با ابتناء بر روش تحقیق توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و اسنادی، روند صدور گواهینامه‌های رانندگی را بررسی نماید و نشان دهد که محتوا و شکل گواهینامه در گذر زمان چه تحولاتی را از سر گذرانده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که هم‌زمان با گسترش جمعیت رانندگان و وجود ضرورت‌های ناشی از کنترل عبور و مرور و انواع وسایل نقلیه که هر کدام دارای ویژگی‌های خاص خود در نوع رانندگی بود و همین طور وسایل نقلیه که به شکل عمومی مورد استفاده قرار می‌گرفت گواهینامه مخصوص با نوع رانندگی صادر می‌گردید و این ضرورت‌ها باعث تغییرات در صدور انواع گواهینامه در بستر زمان گردید.