بررسی تاثیر ترکیب سپاه صفاریان بر جنگ دیرالعاقول و پیامدهای سیاسی و نظامی آن جنگ بر حکومت یعقوب لیث

جنگ دیرالعاقول یکی از پیکارهای مهم قرن سوم هجری بود که در آن قدرت گسترش‌طلب صفاریان در برابر خلفای عباسی که به تازگی خود را از چنگ سیطره­ ترکان رها ساخته بودند، قرار گرفت. زمینه­های رویارویی یعقوب لیث صفاری با خلافت عباسی با تصرف کرمان و فارس فراهم شده بود، اما پایان دادن به حکومت طاهریان توسط یعقوب، نقطه­ی پایانی بر مسامحه در روابط نه چندان حسنه­ صفاریان با خلفا بود. فرضیه­ی مقاله حاضر این است که سپاه صفاری که کامیابی یعقوب در پیکارهای پیشین را رقم می­زد، در جنگ دیرالعاقول سبب شکست او شد. ترکیب ناهمگون سپاه یعقوب که برخی از آنها به خلافت عباسی گرایش داشتند از چیرگی بر خلافت ممانعت نمود. مقاله­ی حاضر با روش توصیفیتحلیلی و با تاکید بر منابع دست اول تاریخی به نگارش درآمده است. سوال اصلی مقاله حاضر این است که ترکیب سپاه صفاریان چه تاثیری در نبرد دیرالعاقول داشت و شکست دیرالعاقول چه پیامدهای سیاسی و نظامی برای حکومت یعقوب داشت؟ مقاله حاضر به این نتیجه رسیده که ترکیب ناهمگون سپاه صفاریان مهم­ترین عامل در شکست یعقوب در جنگ دیرالعاقول بود که تاثیر زیادی بر کارکرد نظامی سپاه صفاریان گذاشت و یعقوب تا پایان عمر موفق به ترمیم نقصان­های حاصل از جنگ دیرالعاقول بر سپاهش نشد.

To study the effects of Safarian’s army structure on the Dir al Ughlo war and it’s military _political influences on Yacoub Leis government

Dir al Ugloo war was one of the major battles in the 3rd AH century in which the expansionist power of Safarian opposed the Abbasi caliphates who recently had released themselves from Torkan’s predominance. The grounds for confrontation with Abbasi caliphate had been provided for Yacoub Leis Safari by occupying kerman and Fars ,but terminating Taherian dynasty by Yacoub was an end point to the negligence in Safarian’s not very good relations with caliphates. The research hypothesis is that Safari army which caused Yacoub succeeded in previous battles led to his failure in Dir al Ughol war. The heterogeneous structure of Yacoub’s army some of whom tended the Abbasi caliphate,inhibited the caliphate suppression. The present research has been written in a analytical _ descriptive method relying upon the first hand historical resources. The research ’s main question is that how the structure of Safarian army affected the Dir al Ughol war? The present research concluded that the heterogeneous structure of Safarian army was the most important element of Yacoub failure in Dir al Ughol war which affected the military function of Safarian army significantly and Yacoub failed to recover his army ’s defects  induced by Dir al Ughol war.