نقش یاسا در تحکیم نظم اجتماعی مغولان

یاسا قوانین و مقررات اجتماعی مغولان بود که بر اساس احکام، فرامین، پاره‌ای آداب ‌و رسوم، عرفیات و خرافات استوار بود که لازم‌الاجرا و عدم به‌کارگیری آن مجازات سنگینی در پی داشت. این قوانین در ابتدا توسط چنگیز گردآوری شد و از آن‌جایی که چنگیز خود رهبری آسمانی برای مغولان محسوب می‌شد، یاسا و سخنان او نیز به‌مثابه احکام آسمانی در نظر گرفته شد که احترام و مراعاتش الزامی بود و مبنای نظم اجتماعی و حکومتی مغولان گردید. یاسا با هجوم مغولان وارد ایران شد و تا هنگامی‌که ایلخانان به دین اسلام روی آوردند و قوانین اسلام و شریعت دوباره رونق و رواج ‌یافت، به‌وسیله‌ ایلخانان لازم‌الاجرا تلقی می‌شد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی– تحلیلی است و ضمن بررسی مفهوم یاسا، جنبه‌های گوناگون کارکرد آن نیز بررسی شده است. یافته پژوهش نشان می‌دهد قوانین یاسا که بر اساس احکام و فرامین خانهای مغول و عرف و آداب ‌و رسوم مغولان پدید آمده و مقرراتی برای زندگی اجتماعی آنها وضع کرده است. همچنین برای ممانعت از بر هم زدن نظم اجتماعی و جلوگیری از زیر پا گذاشتن مقررات، مجازاتی نیز برای آن در نظر گرفته بودند.