پایدارسازی مشتقات قائم در برابر نوفه با استفاده از ترکیب دو روش تفاضل محدود و گسترش رو به بالا، مطالعه موردی: داده‌های گرانی محدوده شمالی معدن سنگ آهن جلال آباد زرند، کرمان

توسعه فیلتر های تعیین لبه و موقعیت افقی چشمه ها و ساختارهای مدفون زمین شناسی به کمک درجات اول و دوم مشتق قائم میدان گرانی گامی اساسی در بهبود روش های تفسیر و پردازش داده های گرانی است. هرچند بزرگترین عیب این فیلترها حساسیت آن ها به نوفه است. در این پژوهش با استفاده از ترکیب دو روش تفاضل محدود و فیلتر گسترش رو به بالا یک روش جدید و توانمند برای محاسبه مشتق قائم میدان گرانی که از پایداری بیشتری در برابر نوفه برخوردار است به منظور تولید مشتقات قائم پایدار و طراحی فیلتر های تعیین لبه معرفی و استفاده می گردد. بدین منظور ابتدا با استفاده از داده های گرانی مصنوعی حاصل از سه منشور با عمق و پارامترهای متفاوت آلوده به 3 و 6 درصد نوفه گاوسی توانایی این تکنیک و سایر روش‌های مرسوم محاسبه مشتق قائم میدان گرانی مورد بررسی قرار گرفته و پس از تایید نظری، توانمندی این روش و سایر روش های محاسبه مشتق قائم به همراه فیلترهای تعیین لبه ها مانند زاویه تیلت افقی (tdx) و فیلتر تابع پله‌ای هوی ساید مشتق قائم (hsv) بر روی داده های گرانی معدن سنگ آهن جلال‌آباد زرند، واقع در استان کرمان نیز مورد آزمایش و بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از مدل های گرانی مصنوعی و داده های میدانی، توانایی این تکنیک را در کاهش تاثیر نوفه در نقشه های گرادیان قائم و ترسیم بهتر لبه های چشمه های گرانی با فیلترهای تعیین لبه زاویه تیلت افقی و تابع پله‌ای هوی ساید مشتق قائم نمایش می دهد.