جداسازی و شناسایی قارچ‌های بذرزاد ماشک‌های علوفه‌ای و بررسی تاثیر آنها روی برخی ویژگی‌های جوانه‌زنی

عوامل بیماریزای قارچی یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر رشد و میزان عملکرد محصول ماشک‌های علوفه‌ای می‌باشند. هدف از این پژوهش، جداسازی و شناسایی قارچ‌های بذرزاد از نمونه‌های بذری ماشک‌های علوفه‌ای، ارزیابی میزان تاثیر آلودگی بذر روی شاخص‌های بنیه و جوانه‌زنی و همچنین بررسی روند انتقال آلودگی از بذر به گیاه نسل بعد بود. به منظور ردیابی آلودگی‌های قارچی در نمونه‌های بذری، از ارقام مختلف ماشک‌های علوفه‌ای در مزارع استان‌های استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، ایلام، کرمانشاه و کردستان نمونه‌برداری شد. در مجموع بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناختی و آغازگرهای اختصاصی گونه، نه جدایه متعلق به گونه‌های alternaria alternata (هفت جدایه، 77.8 درصد) و fusarium oxysporum (دو جدایه، 22.2 درصد) شناسایی شدند. نتایج آزمون بیماریزایی نشان داد که تمامی جدایه‌های f. oxysporum (دو جدایه) و حدود 42.8 درصد جدایه‌های a. alternata (سه جدایه) غیربیماریزا یا اندوفیت بوده و این در حالی است که بقیه جدایه‌های a. alternata (چهار جدایه، 57.2 درصد) جداسازی شده از بذر توانستند درجات مختلفی از شاخص بیماری را روی گیاهچه ی ماشک‌ها ایجاد نمایند. نتایج حاصل از بررسی میزان انتقال بیماری سوختگی آلترناریایی از بذر به گیاه نسل بعد نشان داد که میزان بروز بیماری ناشی از قارچ a. alternata در شرایط آلودگی طبیعی بذر در محدوده ی 0.35 تا 2.17 درصد و در شرایط مایه‌کوبی مصنوعی در محدوده ی 1.09 تا 3.22 درصد می‌باشد. نتایج آزمون جوانه‌زنی استاندارد نشان داد که در میان نمونه‌های بذری ارقام مختلف ماشک‌های علوفه‌ای مورد بررسی، اختلاف معنی داری از نظر شاخص‌های بنیه و جوانه‌زنی وجود دارد. آلودگی بذر به جدایه‌های اندوفیت و غیربیماریزا قارچ‌های a. alternata و f. oxysporum تاثیری روی شاخص‌های مرتبط با ویژگی‌های جوانه‌زنی نداشته، درحالیکه جدایه‌های بیماریزا و یا کم‌بیماریزای قارچ a. alternata با توجه به میزان بیماریزای آن‌ها می‌توانند روی درصد جوانه‌زنی و کیفیت گیاهچه تاثیرگذار باشند.

isolation and identification of seed-borne fungi of forage vetches and investigation of their effect on some germination characteristics

fungal pathogens are one of the most important factors affecting the growth, yield, and production rate of forage vetches. the aim of this research was the isolation and identification of the seed-borne fungi from forage vetches seed samples, to evaluate the effect of seed infection on vigor and germination indices, and also to investigate the process of infection transmission from seed to the next generation plant. in order to detect fungal infections in seed samples, different cultivars of forage vetches produced in fields of west azerbaijan, east azerbaijan, ardabil, ilam, kermanshah, and kurdistan provinces were sampled. a total of 9 isolates were identified based on morphological characteristics and species-specific primers belonging to species, alternaria alternata (7 isolates, 78.8%) and fusarium oxysporum (2 isolates, 22.2%). the results of pathogenicity test showed that all f. oxysporum isolates and about 42.8% of a. alternata isolates (3 isolates) were endophyte and non-pathogenic, while the remaining a. alternata isolates (4 isolates, 57.2%) isolated from seeds could cause the different levels of disease index on vetch seedlings. the results of the study of the transmission rate of alternaria blight disease from seed to the next generation plant showed that the disease incidence caused by the fungus a. alternata was in the range of 0.35% to 2.17% under natural seed infection condition and in the range of 1.09% to 3.22% under artificial inoculation condition. the results of the standard germination test showed that there was a significant difference among the seed samples of different forage vetches cultivars studied in the vigor and germination indices. seed infection by endophytic and non-pathogenic isolates of a. alternata and f. oxysporum fungi did not affect the indicators related to the germination characteristics, while pathogenic and/or less pathogenic isolates of a. alternata can affect the germination percentage and seedling quality, depending on their level of pathogenicity.