بررسی اثر تنش خشکی و اندازه بذر بر سیستم آنتی اکسیدانت و صفات گیاهچه ای ژنوتیپ های عدس توده ورزقان

خشکی رایج در مناطق دیم کشور یکی از عوامل محدود کننده رشد و عملکرد عدس می‌باشد. یکی از مشکلات مناطق نیمه خشک در دنیا و ایران استقرار ضعیف گیاهچه به دلیل فقدان آب کافی می‌باشد. به همین منظور جهت بررسی تاثیر اندازه بذر عدس ژنوتیپ‌های محلی ورزقان بر جوانه‌زنی و خصوصیات رشد گیاه‌چه و واکنش‌های بیوشیمیایی آن تحت تنش خشکی، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار تحت شرایط درون‌شیشه‌ای انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سطوح خشکی در 4 سطح (0، 0.4- ، 0.8 - و 1.2- بار) و اندازه بذر در 3 سطح (ریز، متوسط و درشت) بودند. نتایج بدست آمده نشان داد که اثرات متقابل کلیه صفات مورد اندازه‌گیری بجز طول ریشه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه، وزن خشک گیاه‌چه و فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. به طوریکه بذور ریز داری درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و طول ساقه‌چه بیشتری نسبت به بذور متوسط و درشت بودند. با افزایش تنش خشکی تا 0.8 - بار میزان فعالیت آنتی‌اکسیدان کل، پروتئین‌محلول کل، پراکسید‌هیدروژن و گایاکول‌پراکسیداز افزایش یافت ولی میزان افزایش فعالیت آنزیم آسکوربات‌پراکسیداز تا1.2- بار بود. به نظر می‌رسد که بذور ریز تحمل بیشتری را در شرایط تنش خشکی در مرحله جوانه‌زنی از خود نشان می‌دهند و استفاده از این بذور برای شرایط کم آبی مناسب‌تر می‌باشد.

peg and seed size effect on oxidative stress and seedling traits of lentil accessions from varzeqan

drought stress is a major restrain in the growth and yield of lentil plants especially under rain feed areas. one of the problems of semi arid regions in the world and iran is poor seedling establishment due to lack of sufficient water. to study the effects of seed size of local genotypes (accessions) of lentil on the germination and seedlings growth characteristics and some related biochemical reactions under drought stress, a factorial based on completely randomized design experiment with 4 replications was conducted in vitro. the treatments were 4 drought (0, 0.4, 0.8, 1.2 bar) levels and seed size (small medium, and large). the results showed that the interactions of all measured traits except root length, root dry weight, shoot dry weight, seedling dry weight and superoxide dismutase activity were significant at the level of 1% probability. so that, the small seeds were superior in germination percentage, germination rate, and shoot length compared to the other seed sizes. with the drought intensity of 0.8 bar, the total antioxidant activity, total soluble protein, hydrogen peroxide content and guaiacol peroxide activity were increased. however, for ascorbate peroxide, the increasing pattern was up to 1.2 bar. seemingly, the small seeds are more tolerable to the drought stressful conditions the germination and the seeds would be more suitable to be employed under the water scarcity conditions.