کاهش اثرات منفی تنش خشکی در گیاهچه کنجد با استفاده از پیش‏تیمار و آبیاری‌کردن با عصاره‏های تفاله موم زنبور عسل و گیاه شیرین‌بیان

جهت بررسی اثر پیش‏تیمار و آبیاری با عصاره‏های تفاله موم زنبور عسل و گیاه شیرین بیان بر برخی خصوصیات جوانه زنی، مرفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه های کنجد در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‏صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. پیش‏تیمار در سه سطح (پیش‏تیمار با آب، پیش‏تیمار با عصاره تفاله موم زنبور عسل در غلظت2000 پی پی ام، پیش‏تیمار با عصاره شیرین بیان در غلظت 5000 پی پی ام)، آبیاری با عصاره در سه سطح (آب، تفاله موم زنبور عسل با غلظت2000 پی پی ام، عصاره شیرین بیان با غلظت 5000 پی پی ام) و تنش خشکی در چهار سطح ( 0، 2-، 4- و 6- بار) مطالعه شدند. پیش‏تیمار بذور با تفاله موم زنبور عسل سرعت و درصد جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه، طول ریشه چه، طول ساقه چه و فعالیت آنزیم های cat و apx را در شرایط تنش خشکی افزایش معنی‏دار داد و سبب کاهش میزان پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء و محتوای پرولین شد. برهمکنش تنش خشکی و آبیاری با عصاره‏ها نشان داد که آبیاری با عصاره شیرین بیان و تفاله موم زنبور عسل در شرایط تنش خشکی باعث افزایش معنی‏دار محتوای پرولین و فعالیت آنزیم های apx و cat نسبت به آبیاری با آب شد که در نهایت وزن خشک گیاهچه و طول ریشه چه و ساقه چه را بهبود بخشید. برهمکنش پیش‏تیمار و آبیاری با عصاره‏ها نیز نشان داد که بیشترین فعالیت cat (0/377 واحد بر میلی گرم پروتئین) و apx (0/557 واحد بر میلی گرم پروتئین)، وزن خشک گیاهچه (21/53 میلی گرم)، طول ریشه چه (54/53 میلی­متر) و طول ساقه چه (9/33 میلی متر) مربوط به پیش‏تیمار با تفاله موم زنبور عسل و آبیاری با شیرین بیان بود. بنابراین، به نظر می‏رسد که مناسب‏ترین تیمار برای کاهش اثرات منفی تنش خشکی در گیاه کنجد، پیش‏تیمار با عصاره تفاله موم زنبور عسل به همراه آبیاری با عصاره شیرین بیان می‏باشد.

Alleviating drought stress in sesame seedling by priming and irrigation of beeswax waste and licorice extracts

In order to study the effect of priming and irrigation with beeswax waste and licorice extracts on germination, morphological and biochemical characteristics of sesame in drought stress condition, an experiment was conducted as factorial arrangement based on completely randomized design with four replications. The experimental treatments were drought stress (0, -2, -4 and -8 bar), priming (priming with water, beeswax waste extract at 2000 ppm and licorice extract at 5000 ppm) and irrigation with the extracts (water, beeswax waste extract at 2000 ppm and licorice extract at 5000 ppm). The results showed that the priming with beeswax waste extract caused to increase in percentage and speed of germination, seedling drymatter, radicle and plumule length, and CAT and APX activitie in drought stress condition, but MDA andproline contents were significantly decreased by that. Interaction of drought and irrigation showed that indrought stress condition, irrigation with beeswax and licorice extract led to increasing CAT and APX activitiesthat consequently resulted to increasing seedling dry matter and radicle and plumule length. Interaction ofpriming and irrigation showed that the highest values of seedling dry matter (21.53 mg), radicle length (54.53mm), plumule length (9.33 mm), CAT (0.377 unit mg-1 protein) and APX (0.557 unit mg-1 protein) activitieswas assigned to interaction of priming with beeswax waste extract × irrigation with licorice extract. Therefore,it seems that the most appropriate treatment for alleviating the negative effects of drought stress on sesame is pre-treatment with beeswax waste extract and irrigation with licorice extract.