بررسی ارقام جو در شرایط تنش شوری در مراحل رشد اولیه گیاهچه با استفاده از تجزیه چندمتغیره

افزایش تحمل به شوری در جو نیاز اساسی جهت پایداری تولید این محصول در مناطق شور محسوب می‏شود. تحقیق حاضر به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی در 20 رقم جو زراعی در شرایط تنش شوری جهت شناسایی متحمل‏ترین ارقام در مراحل جوانه‏زنی و رشد اولیه گیاهچه براساس صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک انجام شد. این تحقیق در سال 1394 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز در مراحل رشد اولیه گیاهچه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار شامل 20 رقم جو زراعی به عنوان عامل اول و تنش شوری با کلرید سدیم در 4 سطح صفر ‏(آب مقطر)، 5، 10 و 15 دسی زیمنس بر ‏متر به عنوان عامل دوم اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس داده‏ها نشان داد که بین ارقام از نظر اغلب صفات مورد مطالعه تفاوت معنی‏داری وجود داشت که نشان دهنده وجود تنوع کافی بین ارقام می‏باشد. تجزیه به مولفه‏های اصلی، 11 صفت بررسی شده را به 2 مولفه تقسیم و بر اساس آن 62 درصد از کل تغییرات داده‏ها را توجیه نمود. تجزیه خوشه‏ایی ارقام را به 3 خوشه تقسیم نمود. از جمع‏بندی نتایج تجزیه به مولفه‏های اصلی، نمودار بای پلات و تجزیه خوشه‏ای مشخص شد که ارقام گرگان، کویر، به رخ، ترکمن و زرجو تحمل بهتری به تنش شوری نسبت به سایر ارقام داشتند و در مرحله بعدی ارقام فجر30، صحرا، ریحان 48 و کارون قرار گرفتند.

Study of barley varieties under salinity stress condition in early seedling growth stages via multivariate analysis

Increased salinity tolerance in barley basic requirement is to sustain production in saline areas. The present study was concluded to examine the effect of salinity stress on barley varieties in order to find the most tolerant of varieties in early growth stages based on morphological and physiological traits.The research aimed at research laboratory of Islamic Azad university, Ahvaz branch in 2015 in factorial experiment in basis completely randomized design with 3 replications of 20 varieties as the first factor and salinity stress with NaCl at 4 levels of zero (distilled water), 5, 10 and 15 ds/m as the second factor was implemented. Analysis of variance showed that there was a significant difference between varieties for most of traits that indicates there is sufficient variation between varieties. The principal components analysis, 11 studied traits is divided into 2 components on the basis of 62 % of the data changes can be justified. Cluster analysis divided varieties in three clusters. The summary results of the principal component analysis, biplot and cluster analysis revealed that varieties of Gorgan, Kavir, Behrokh, Torkaman and Zarjo had better tolerance to salinity stress than other varieties and stated followed by Fajr 30, sahra, Reihan 48 and Karon.