شناسایی آلل‌های ریز‌ماهواره حاوی اطلاعات برای ژن‌های کنترل‌کننده مولفه‌های جوانه‌زنی در برنج تحت شرایط نرمال و تنش خشکی

برنج بعد از گندم مهم‌ترین محصول کشاورزی جهان است و نقش مهمی در تغذیه بیش از نیمی از جمعیت جهان دارد. مرحله جوانه‌زنی، از مهم‌ترین مراحل رشدی برنج به‌حساب می‌آید و تنش خشکی، تاثیر به‌سزایی بر خصوصیات جوانه‌زنی برنج دارد. شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش‌ها و ساختار ژنتیکی کنترل صفات آن‌ها از مهم‌ترین عوامل برای ایجاد تحمل در گیاهان است. به‌همین منظور؛ آزمایشی با استفاده از 102 ژنوتیپ برنج در دو تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دانشگاه گنبد کاووس در سال 97-1396 اجرا شد. صفات درصد جوانه زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، طول کولئوپتیل، تعداد ریشه‌چه، وزن ‌تر ساقه‌چه و وزن‌ تر ریشه‌چه اندازه‌گیری شدند. اختلاف بین ژنوتیپ‌ها از نظر صفات مرتبط با جوانه‌زنی در شرایط نرمال و تنش خشکی معنی‌دار بود. نتایج حاصل از تجزیه ارتباط در مرحله جوانه‌زنی در شرایط نرمال نشان داد که rm12091a و rm1029b با صفات درصد جوانه‌زنی، طول کولئوپتیل، تعداد ریشه‌چه و وزن ریشه‌چه و در شرایط تنش خشکی rm129d با صفات تعداد ریشه‌چه و وزن ساقه‌چه و آلل rm530b با صفات طول کولئوپتیل و تعداد ریشه‌چه ارتباط داشتند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که می‌توان از تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ‌های برنج و تجزیه ارتباط در جهت افزایش تحمل به خشکی در ارقام برنج استفاده نمود.

Identification of informative microsatellite alleles for control genes of germination components in rice under normal conditions and drought conditions

Rice is the world’s most important agricultural product after wheat and important role in feeding more than half of the world’s population. The germination stage is one of the most important stages in the development of rice. Drought stress has a significant effect on the germination characteristics of rice. Identification of tolerant genotypes and genetic structure of control their traits are an important factor for tolerance in rice. In order to detection of informative SSR alleles for control genes of germination components in rice under normal conditions and drought conditions, an experiment was conducted using 102 genotypes of rice in two replications in a Completely Randomized Design in Laboratory of Gonbad Kavous University in 2018. Germination percentage, plumule length, radicle length, coleoptile length, number of radicle, total fresh weight of plumule and fresh weight of radicle were measured. Significant differences were detected between genotypes for germination traits in normal and drought stress conditions. The results of the association analysis at normal condition showed that RM12091A and RM1029B were associated with germination percentage, coleoptile length, radicle total weight and under drought stress condition, the RM129D was related to number of radicle and total weight of plumule and the RM530B allele were correlated with length of the coleoptile and the number of roots. The results of this study showed that genetic variation among rice genotypes and association analysis could be used to increase drought tolerance in rice cultivars.