بررسی روش‌های مختلف تحریک جوانه‌زنی و شکست خواب بر بذر گیاه کنگر (gundelia tournefortii)

نظر به اهمیت روز افزون بهره برداری های چندگانه از گیاهان بومی مناطق خشک، در این تحقیق روش های بهبود جوانه زنی کنگر (gundelia tournefortii)، گونۀ گیاهی مناطق سرد و خشک، دارای ارزش خوراکی و دارویی، مورد توجه قرار گرفت. تیمارها در قالب طرح کاملاً تصادفی بر بذرهای کنگر اعمال و سپس درصد و سرعت جوانه زنی، رشد طول محور زیرلپه و ریشه چه آن ها در داخل ژرمیناتور و دمای 1±25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 3±70 درصد بررسی شد. تیمارها شامل شوک گرمایی (15 و30 دقیقه 70 درجه سلسیوس) و چینه سرمایی (7 و 14 روز)، اسید سولفوریک 98 درصد (10 و 20 دقیقه)، جیبرلیک اسید با غلظت های 300 و 500 پی پی ام (24 و 48 ساعت) و هیومیک اسید (26 و 54 میلی گرم در لیتر)، تلفیق سرمادهی و جیبرلیک اسید و شاهد (آب مقطر) بود. نتایج نشان دهنده افزایش سرعت و درصد جوانه زنی، طول محور زیر لپه و ریشه چه بذور در تیمارهای هورمونی، شبه هورمونی و سرمادهی نسبت به شاهد در سطح 5 درصد بود و فقط تیمارهای اسید سولفوریک و حرارتی مانع از رشد مناسب ریشه چه و ساقه چه بذور شد. موفق ترین تیمار نیز تیمارهای تلفیقی جیبرلین با غلظت 500 پی پی ام و سرما (7 و 14 روز) با جوانه زنی در حدود 80 درصد بود. استفاده از این تیمار سرعت رشد جوانه را نیز بهبود بخشیده و باعث افزایش طول محور زیر لپه و ریشه چه شدند. همچنین چینه سرمایی (7 و 14 روز) با افزایش جوانه زنی در حدود 70 درصد و بهبود رشد ریشه چه و ساقه چه و مقرون به صرفه بودن آن، به عنوان یکی از مناسب ترین شیوه ها برای تحریک جوانه زنی کنگر پیشنهاد می شود.