اثر عوامل محیطی بر برخی جنبه‌های جوانه‌زنی بذر دو جمعیت علف هرز توق (xanthium strumarium l.)

به منظور مطالعه رفتار جوانه زنی دو جمعیت علف هرز توق آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملآ تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. رفتار جوانه‌زنی دو جمعیت توق در سطوح مختلف خشکی‌، شوری، دماهای ثابت و دماهای متناوب (روز/شب)، دوره‌های مختلف روشنایی/ تاریکی و دماهای بالا مورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا قوه نامیه و وزن هزاردانه بذور جمع‌آوری شده دو جمعیت کرج و اهواز تعیین و سپس درصد جوانه‌زنی بذور این علف هرز در پاسخ به تیمارهای فوق‌الذکر اندازه‌گیری شدند. با افزایش شدت خشکی و شوری درصد جوانه‌زنی، در هر دو جمعیت به طور معنی‌داری کاهش یافت، اما مقاومت تودۀ اهواز در برابر تنش شوری و خشکی بیش تر بود. جوانه‌زنی بذور توده کرج و اهواز در پتانسیل اسمزی 0.4 مگاپاسگال به ترتیب 50.25 و 61.75 درصد و در شوری300 میلی‌مولار کلرید سدیم به ترتیب 10.75 و 18.5 درصد بود. در بین دماهای ثابت بیش ترین درصد جوانه‌زنی تودۀ کرج (85.25 درصد) و تودۀ اهواز (87.75 درصد) در دمای 30 درجه سلسیوس بود. در بین دماهای متناوب، بیش ترین درصد جوانه‌زنی تودۀ کرج (93.25 درصد) و تودۀ اهواز (96.75 درصد) در دماهای روز/شبِ 20.35 درجه سلسیوس ثبت شد. قرارگیری بذور توق در دماهای بالاتر از 100 درجه سلسیوس باعث کاهش معنی‌دار درصد جوانه‌زنی آن‌ها شد، اما مقاومت تودۀ اهواز بیش تر بود. با استفاده از نتایج این تحقیق شاید بتوان از روش‌های غیرشیمیایی مدیریت این علف هرز از جمله غرقاب، کنترل مکانیکی، دمایی، آفتاب دهی و استفاده از خاک پوش جهت کنترل آن استفاده کرد که مدت زمان غرقاب و کنترل دمایی و آفتاب دهی خاک بهتر است برای جمعیت اهواز بیش تر باشد.