ارزیابی توان دگرآسیبی علف‌هرز خردل وحشی بر مولفه‌های جوانه‌زنی چهار رقم گندم با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی (gc- ms)

به‌منظور بررسی اثرات دگرآسیبی اندام های هوایی و زیرزمینی خردل وحشی بر ویژگی های جوانه زنی ارقام گندم با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی، آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان در سال 1391 انجام شد. عوامل آزمایش شامل عصاره آبی اندام های هوایی و زیرزمینی خردل وحشی در سه سطح 2.5 ، 5 و 7.5 درصد به همراه شاهد (آب مقطر) و ارقام گندم (شامل مروارید، مغان، تجن و آرتا) بود. همچنین به منظور تفکیک اثرات اسمزی غلظت های عصاره آبی خردل وحشی با اثرات مواد دگرآسیب از پلی اتیلن گلایکول 6000 نیز استفاده شد. پتانسیل آبی غلظت های 2.5، 5 و 7.5 درصد عصاره آبی خردل وحشی به ترتیب 0.13 بار، 0.3 بار و 0.54 بار اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت عصاره آبی اندام های خردل وحشی درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، ساقه چه، وزن خشک ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه ارقام گندم به طور معنی داری کاهش یافت. در بالاترین غلظت، رقم مروارید کمترین میزان تاثیرپذیری و رقم تجن بیشترین میزان تاثیرپذیری را نشان دادند، ضمن آن که اثرات پلی اتیلن گلایکول بر صفات مذکور بی تاثیر بود. همچنین نتایج مشخص نمود که مهم ترین ترکیب اسانس خردل وحشی از ایزوتیوسیانات ها و گلیکوزینولات ها می باشد و از آنجایی که میزان این ترکیبات به طور فزاینده ای در اسانس اندام هوایی بیشتر بود، بنابراین به نظر می رسد اثر بازدارندگی بیشتر اندام هوایی نسبت به ریشه را می توان به بیشتر بودن حجم اسانس این ترکیب در اندام هوایی دانست.