شناسایی و تعیین درصد آلودگی به قارچ های بذرزاد سویا (glycine max l. merr.) در استان گلستان و رابطه آن ها با کیفیت بذرهای تولید شده در این منطقه

در این مطالعه بذرهای سویا (رقم کتول) به صورت تصادفی از مزرعه های موجود در مناطق مختلف استان شامل بندرگز، کردکوی، گرگان، علی آباد، آزادشهر و کلاله جمع آوری شدند. برای شناسایی قارچ های بذرزاد از روش کشت بذرها بر روی محیط کشت سیب زمینی- دکستروز آگار اسیدی شده (4.5=ph) استفاده شد. پس از شناسایی عوامل بیماری زای قارچی برای تعیین کیفیت بذر از آزمون جوانه زنی قبل و بعد از تسریع پیری استفاده شد. در مجموع چهار جنس از قارچ های بذرزاد سویا در مناطق مختلف تولید بذر در استان شناسایی شدند. میزان شیوع این چهار بیمارگر که عبارت بودند از alternaria sp.، fusarium sp.، phomopsis sp. و cercospora sp.، در مناطق مختلف استان بسیار متفاوت بود. بیشترین و کمترین آلودگی های قارچی به ترتیب به وسیله alternaria sp. (22 درصد) و cercospora sp. (6.07 درصد) در بذرهای استان ایجاد شد. کل آلودگی های قارچی در محموله بذری کردکوی (71.33 درصد از کل بذرها) بیش از سایر مناطق بود. کمترین بذر آلوده (7.33 درصد) نیز در محموله بذری شهرستان کلاله مشاهده شد. به استثنای alternaria sp. سایر قارچ ها باعث کاهش جوانه زنی و بنیه بذر در برخی از مناطق شدند. در این میان قارچ phomopsis sp. بسیار مهم تر از سایر قارچ ها بود. به طوری که در کلیه مناطقی که میزان آلودگی به این قارچ بالا بود (بندرگز، کردکوی و گرگان)، جوانه زنی و بنیه بذر به صورت خطی کاهش یافت. با توجه به بالا بودن میزان آلودگی های قارچی در بذرهای سویا در استان گلستان و نیز تاثیر منفی این عوامل بیماری زا بر جوانه‌زنی و بنیه بذر، اطلاع محققین و تولید کنندگان بذر در مورد نوع و میزان شیوع هر یک از این قارچ ها در مناطق مختلف و به دنبال آن تلاش برای یافتن راهکارهای مناسب و سازگار با منطقه جهت کنترل و کاهش اثرات منفی این عوامل بیماری زا بر خصوصیات کیفی بذر باعث افزایش سلامت و کارایی بوم نظام های زراعی در استان خواهد شد.