آیا کیفیت بذر بر آستانه‌های گرمایی جوانه‌زنی تاثیرگذار است؟ مطالعه موردی: بذر خودمصرفی گندم (Triticum Aestivum L.) رقم چمران

مدل‌های مبتنی بر مفهوم زمان‌گرمایی ابزار مفیدی برای توصیف جوانه‌زنی در رابطه با زمان و دما هستند. این مطالعه با هدف تعیین اثر کیفیت بذر بر آستانه‌های گرمایی جوانه‌زنی توده‌های بذری گندم از مشاء اولیه رقم چمران انجام شد. برای این منظور، جوانه‌زنی 16 توده بذری با استفاده از مدل‌های زمان‌گرمایی مبتنی بر توزیع‌های نرمال و لوگ‌نرمال برحسب دو رویکرد متفاوت ارزیابی شد. در رویکرد نخست، دمای پایه (tb) کل جمعیت بذری ثابت فرض شد و تنوع زمان جوانه‌زنی میان بذرها به تنوع زمان‌گرمایی (θt) مورد نیاز برای جوانه‌زنی هر کسر معین نسبت داده شد. در رویکرد دوم، θt مورد نیاز برای جوانه‌زنی کل جمعیت ثابت فرض شد و تنوع زمان جوانه‌زنی میان بذرها به تنوع tb آنها نسبت داده شد. شاخص‌های ارزیابی نکویی برازش نشان داد که دقت پیش‌بینی مدل‌های زمان‌گرمایی در رویکرد نخست بیشتر از رویکرد دوم بود. برحسب رویکرد نخست، توزیع لوگ‌نرمال در مقایسه با توزیع نرمال برازش بهتر و دقیق‌تری به دوره‌های زمانی جوانه‌زنی توده‌های بذری گندم در پاسخ به دما ارائه داد. کیفیت بذر توده‌های گندم به‌طور معنی‌داری حداکثر جوانه‌زنی جمعیت بذری، آستانه تحمل به سرما، سرعت و یکنواختی جوانه‌زنی آنها را تحت تاثیر قرار داد. بر اساس پیش‌بینی‌های مدل زمان‌گرمایی لوگ‌نرمال، برآورد حداکثر جوانه‌زنی، ، زمان‌گرمایی مورد نیاز برای شروع جوانه‌زنی و اندازه پراکنش توده‌های بذری به ترتیب بین 73 تا 99 درصد، 0.26 تا 3.68 درجه سانتی‌گراد، 250.32 تا 590.04 درجه سانتی‌گراد ساعت و 3.74 تا 6.49 درجه سانتی‌گراد ساعت متغیر بود.