اثر زوال بر تغییرات آنتی‏اکسیدانت‏های آنزیمی و غیر آنزیمی و خصوصیات بیوشیمیایی بذرهای جو رقم والفجر

این تحقیق به منظور بررسی اثر طول مدت زوال تسریع شده بر فعالیت آنتی‏اکسیدانت‏های آنزیمی و غیرآنزیمی و نیز خصوصیات بیوشیمیایی بذرهای جو در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد در تابستان سال 1394 به صورت کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتور مورد مطالعه عبارت بود از طول مدت زوال تسریع شده در 5 سطح شامل تیمار شاهد و زوال مصنوعی یک، دو، سه، چهار و پنج روزه. صفات اندازه‏گیری شده شامل، درصد جوانه‏زنی، هدایت الکتریکی و بررسی فعالیت آنتی‏اکسیدانت‏های آنزیمی و غیر آنزیمی بودند. نتایج تجزیه واریانس داده‏ها نشان داد اثر زوال بر صفات درصد جوانه‏زنی بذور، هدایت الکتریکی، قندهای محلول، پروتئین محلول، پرولین، اسید آسکوربیک، آنزیم کاتالاز، پروکسیداز و آسکوربات پروکسیداز معنی‏دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد با افزایش تعداد روزهای زوال درصد جوانه‏زنی بذرهای جو کاهش و تولید مالون‏دی آلدئید و پراکسید هیدروژن و هدایت الکتریکی محلول در برگیرنده بذور افزایش می‏یابد. تولید قندهای محلول و پروتئین محلول به ترتیب تا سه و دو روز افزایش یافته و از آن به بعد کاهش پیدا کرد. محتوای پرولین با افزایش مدت زوال تا دو روز روند افزایشی داشته و از آن به بعد روند کاهشی به خود گرفت، ولی روند تولید اسید آسکوربیک در بذرهای زوال یافته با افزایش روزهای زوال کاهشی بود و تولید آن در تیمارهای زوال یک تا چهار روز بالاتر از تیمار شاهد بود. زوال سبب تغییر در میزان آنزیم‏های کاتالاز، پروکسیداز و آسکوربات پروکسیداز شد. با افزایش شدت زوال مصنوعی تا سه روز فعالیت آنزیم‏های کاتالاز و تا دور روز فعالیت آنزیم‏های پروکسیداز و آسکوربات پروکسیداز افزایش یافته و از آن به بعد روند فعالیت آن ها کاهشی بود. شدت‏های پایین زوال مصنوعی نسبت به شدت‏های بالاتر خسارت کم تری را به سیستم آنتی اکسیدانی آنزیمی و غیر آنزیمی وارد نمود ولی با افزایش شدت زوال مصنوعی تا 5 روز تجمع گونه‏های فعال اکسیژن بر این سیستم‏های آنتی‏اکسیدانی غلبه نمود. در این شرایط خسارت به بذرها افزایش یافت که در نهایت منجر به کاهش قوه نامیه بذرها و کاهش درصد جوانه‏زنی آن ها شد.