گروه ‏بندی ژنوتیپ ‏های برنج بر اساس مولفه‏ های جوانه‏ زنی و رشد گیاهچه تحت شرایط تنش شوری

تحقیق حاضر به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی در 26 ژنوتیپ برنج در سال 1392 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار شامل 24 لاین و 2 هیبرید به عنوان عامل اول و تنش شوری با کلرید سدیم در 4 سطح صفر ‏(آب مقطر)، 4، 8 و 12 میلی‏موس بر سانتی‏متر به عنوان عامل دوم اجرا گردید. صفات درصد جوانه‏زنی، سرعت جوانه‏زنی، میانگین زمان جوانه‏زنی، طول ساقه‏چه، طول ریشه‏چه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشه‏چه به ساقه‏چه، وزن خشک، وزن تر، نسبت وزن خشک به تر گیاه چه و شاخص بنیه بذر مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه به مولفه‏های اصلی، 11 صفت بررسی شده را به 2 مولفه تقسیم و براساس آن 64 درصد از کل تغییرات داده‏ها را توجیه نمود. با استفاده از تجزیه کلاستر 26 ژنوتیپ مورد بررسی در سه کلاستر قرار گرفتند. لاین‏های 15، 19، 20، 48 و 53 با توجه به نتایج تجزیه کلاستر و بای پلات دارای سرعت جوانه‏زنی، طول ساقه‏چه، طول ریشه‏چه، طول گیاه‏چه، وزن تر و شاخص بنیه بذر پایینی می‏باشند. بنابراین لاین‏های کلاستر سوم از تحمل به شوری برخوردار نمی‏باشند. لاین‏های  2، 4، 7، 10، 13، 16، 21، 23، 25، 28، 31، 34، 35، 36، 41، 42، 44، 55، به همراه هیبریدهای hb1 و hb2 در کلاستر اول قرار گرفته و با توجه به نتایج تجزیه به مولفه‏های اصلی و بای پلات نیمه متحمل به شوری می‏باشند. لاین 40 به تنهایی در کلاستر دوم قرار گرفت و با توجه به نتایج تجزیه کلاستر و بای پلات از نظر کلیه صفات سرعت جوانه‏زنی، طول ساقه‏چه، طول ریشه‏چه، طول گیاه چه، نسبت ریشه‏چه به ساقه‏چه، وزن تر، وزن خشک، نسبت وزن خشک به تر و شاخص بنیه بذر بالاتر از میانگین کل بوده و بنابراین متحمل به تنش شوری می‏باشد.