بررسی دینامیک باد و جریانات ناشی از باد در منطقه فلات قاره جنوبی دریای خزر

در این نوشتار نتایج یک پروژه تحقیقاتی در زمینه اقیانوس‌شناسی براساس داده‌های برداشت شده دینامیکی و فیزیکی در بخش میانی آب‌های ساحلی جنوب دریای خزر مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. داده‌برداری‌ها با استفاده از جریان‌سنج آکوستیکی و نیمرخ‌بردار پارامترهای فیزیکی انجام شد. بدین منظور تعداد ده ایستگاه نمونه‌برداری با ماکزیمم عمق 200 متر از خط ساحلی تا منطقه با عمق بیشتر انتخاب شد. جریان‌سنج با استفاده از فریم بسترنشین در عمق حدود 22 متری بر روی فلات قاره جنوبی دریا نصب شد. پارامترهای فیزیکی از جمله، دما، شوری و چگالی آب دریا و همچنین جریان آب دریا در طی نمونه‌برداری‌ها به طور دقیق اندازه‌گیری و ثبت شدند. نتایج نشان‌دهنده‌ نکات ارزشمندی از تغییرات پارامترهای مورد اشاره، تغییرات لایه بندی و پایداری ستون آب و تغییرات مولفه‌های مختلف جریان و باد منطقه است. جریانات منطقه فلات قاره جنوبی دریای خزر به لحاظ میزان سرعت ثبت شده قابل توجه بوده و عمدتا ناشی از بادهای روی نواحی جنوبی دریای خزر هستند. در فصل پاییز و زمستان تلاطم لایه سطحی آب دریا باعث اختلاط ستون آب و در نتیجه نوسان دمایی در لایه زیر سطحی می‌شود. باد منطقه عمدتا از سمت شمال و شمال غرب بر روی منطقه مورد مطالعه وزیده است و جریانات سطحی آب بر روی منطقه فلات قاره از غرب و شمال غرب به سمت شرق جهت یافته است. در اوایل فصل پاییز هنوز اثرات لایه‌بندی در ستون آب وجود داشته و در مرز لایه‌ها مقادیر پارامتر پایداری نسبت به نواحی دیگر بیشتر بوده است. در اواخر پاییز و در آستانه فصل زمستان لایه‌بندی ستون آب از بین رفته و ساختار پایایی ستون آب با نوسانات بیشتری همراه بوده است.

Study of Dynamics of Wind and Current over the Southern Continental Shelf of the Caspian Sea

Results of the physical oceanography study in the southern coastal waters of the Caspian Sea were analyzed using field measurements data. The measurements were carried out in the region using acoustical current meter and CTD profiler. The observations were done over ten sampling stations with a maximum depth of 200 m depth during a physical oceanography research. During the marine cruise, CTD probe was released into the seawater column from sea surface to the bottom. Acoustic current meter were deployed by bottom mounted frame over the continental shelf of the sea. Physical parameters such as temperature, salinity, density and current (dynamical parameter) were measured and recorded. The collected data showed good knowledge about formation a seasonal thermal stratification, water column stability, alongshore, and cross shore components of wind and current in the region. The current over the southern continental shelf of the Caspian Sea was significant in terms of speed, and are mainly caused by winds (wind driven) on the areas. The wind area was mainly from the north and northwest areas on the studied area, while surface water flows on the continental shelf from the west and northwest toward the east. At the beginning of autumn vertical structure showed stratification across upper layer with stability at boundaries. In December, thermal and density stratification was not observed in water column.