مدیریت بحران و امکان‌سنجی در استفاده از مالچ نفتی در تثبیت شن های روان و کنترل فرسایش بادی

زمینه و هدف: فرسایش بادی در بسیاری از نقاط جهان، از جمله در مناطق کم باران، یکی از شاخص ترین فرایندهای بیابان زایی است و کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی به صورت جدی با این معضل روبرو است. در این راستا و در این مطالعه سعی بر آن داریم که به بررسی برخی روش های کنترل رسوبات بادی و به طور ویژه تاثیر مالچ نفتی برای تثبیت شن های روان بپردازیم.روش: این پژوهش به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی و به لحاظ روش اجرا، توصیفی و تحلیلی محسوب می شود که بنا به ضرورت پژوهش ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای، یعنی کاوش در متون موجود، مشاهده برخی تصاویر ماهواره ای، مراجعه به نهادهای دولتی ذی ربط، انجام مصاحبه و دریافت داده های موجود و نیز بازدیدهای میدانی انجام شده است. در نهایت از تجمیع داده ها راهکارهای منطقی جهت مدیریت صحیح مقابله با فرسایش بادی صورت پذیرفت.یافته ها: خشکسالی های چند سال اخیر جنوب استان کرمان، پوشش گیاهی فقیر موجود در بیابان را نیز از بین برده و افزایش سرعت باد منطقه به همراه آن روند بیابان زایی و ایجاد شن های روان را افزایش داده است. عوامل یاد شده شدت فرسایش بادی در کانون های بحرانی را در پی داشته است، به طوری که در دشت قلعه گنج نابودی درختچه ها و درخت زارهای موجود در منطقه را به دنبال داشته است. روند رو به رشد تپه های ماسه ای روستاهای منطقه را تهدید و باعث مهاجرت تعداد زیادی از روستائیان شده است. بازدیدهای میدانی منطقه و بررسی پژوهش های موجود نشان می دهد که استفاده از مالچ نفتی می تواند به عنوان یک راهکار عملی برای کنترل فرسایش بادی و شن های روان در منطقه قلعه گنج مورد استفاده قرار گیرد.نتیجه گیری: آن چه که بیشتر در کشور، در مبحث کنترل فرسایش بادی و جلوگیری از گرد و غبار مطرح است استفاده از مالچ نفتی می باشد. مالچ نفتی مزایای زیادی داشته و روشی موثر در جلوگیری از شن های روان می باشد. اما تخریب محیط زیست به وسیله مالچ های نفتی استفاده از آن را محدود به شرایط خاص می کند.