|
|
|
|
شناسایی و مدیریت ریسک بلایای طبیعی و انسان ساخت حاصل از احداث سدها با استفاده از تکنیک Ahp (مطالعه موردی سد هراز شهرستان آمل)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
ایزدی حسین ,فاضلی مجتبی
|
|
منبع
|
دانش پيشگيري و مديريت بحران - 1396 - دوره : 7 - شماره : 1 - صفحه:70 -82
|
|
|
|
|
چکیده
|
زمینه و هدف: سدهای مخزنی به علت ایجاد تغییرات عمده در تعادل زیست محیطی و تغییرات کیفیت آب همواره موجب بروز اختلالات زیست محیطی و بروز ریسک های متعددی بوده اند. هدف از این پروژه، شناسایی مهمترین ریسک های مرتبط با احداث سد هراز آمل که شامل بلایای طبیعی و انسان ساخت و همچنین مدیریت این ریسک ها می باشد.روش: در این مقاله جهت انجام کار از مدل تحلیل سلسله مراتبی(ahp) استفاده گردید. بدین صورت که ابتدا فاکتورهای مربوط به هر ریسک با کمک پرسشنامه دلفی و نرم افزار(expert choice)، در نسخه اول و مهمترین ریسک ها در نسخه دوم براساس نظرسنجی از 11 کارشناس خبره و مرتبط با موضوع انتخاب و الویت بندی شدند و پس از آن در مرحله آخر برای مهمتربن ریسک های سد جهت مدیریت صحیح آنها، راه کارهایی ارائه شد.بافته ها: پس از ایجاد درخت سلسله مراتبی ماتریس های مقایسه زوجی برای معبارهای اصلی ارزیابی ریسک ها و همچنین فاکتورهای ریسک، نتایج بدست آمده در مرحله اول معیارهای(اثربر فرد، اثر بر محیط زیست، اثر بر اقتصاد و اثر براجتماع) بترتیب برحسب اهمیت اولویت بندی شدند. همچنین پس از امتیاز دهی به فاکتورهای ریسک تفکیک شده براساس دومعیار فرعی شدت و تواتر وقوع، در مرحله اول از بین 20 مولفه ریسک، 10 فاکتور ریسک شناسایی و جهت ورود به مرحله دوم انتخاب شدند. پس از وارد کردن 10 فاکتور ریسک در پرسشنامه دوم و امتیاز دهی آنها براساس معیارهای اصلی، درنهایت 3 ریسک از مهمترین ریسک های مربوط به سدهراز مشخص شد که بترتیب شامل(زلزله و زمین لرزه القائی، سیل و توسعه آلودگی به دریاچه سد) می باشند.نتیجه گیری: با توجه به مهمترین ریسک های تهدید کننده سد، برای ریسک زلزله(ایجاد سدهای تاخیری و لاستیکی و کانال های پخش آب مقاوم سازی دیواره های طبیعی دریاچه سد مانورهای آموزشی، سیستم های اطلاع رسانی بهمراه اقدامات پدافندی غیرعامل) و برای ریسک سیل(اقدامات مهندسی آبخیزداری در بالادست سد انجام عملیات مهندسی رودخانه در پایین دست سد با هدف شکست جریان آب سرازیرشده) و درنهایت برای ریسک توسعه ی آلودگی به دریاچه سد(تثبیت لندفیل به مراه احداث سد زیرزمینی ایجاد تصفیه خانه های پیشرفته در بالادست سد ایجاد نیروگاه زباله سوز پیشرفته و بهره برداری از انرژی بدست آمده) به عنوان موثرترین راه کارهای مدیریت ریسک برای سد هراز شهرستان آمل انتخاب و اولویت بندی شدند.
|
|
کلیدواژه
|
مدیریت ریسک، بلایای طبیعی، تحلیل سلسله مراتبی، سد هراز
|
|
آدرس
|
دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده عمران آب و محیط زیست, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده عمران، آب و محیط زیست, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
m_fazeli@sbu.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Natural and manmade disaster risk identification and management in dam construction using AHP method (case study: Haraz dam of Amol city)
|
|
|
|
|
Authors
|
Ezadi Hosein ,Fazeli Mojtaba
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|