ارزیابی اثربخشی ‌استراتژی‌های مقابله‌ای کشاورزان در برابر خشکسالی

زمینه و هدف: دهستان سولدوز در جنوب دریاچه اورمیه واقع شده است که در مقایسه با دهه های پیش با خشکسالی بیشتری مواجه شده است. در این دهستان روستاهایی با اراضی زراعی به فعالیت کشاورزی مشغول هستند که در سالهای اخیر خشکسالی خسارت های عمده ای را به ویژه برای روستاهای دارای اراضی دیم به بار آورده است. کشاورزان مورد مطالعه برای مقابله با خشکسالی به اقدامات متنوعی روی آورده اند از جمله کاشت محصولاتی که به آب کمتری نیاز دارند، بیمه محصولات کشاورزی، حفر چاه که در سالهای اخیر به علت خشکسالی سطح آب های زیرزمینی کاهش یافته و برخی کشاورزان به جای حفر چاه نیمه عمیق مجبور به حفر چاه عمیق شده اند. در این تحقیق اصطلاح استراتژی های مقابله ای برای نشان دادن هر گونه اقدام کشاورز در جهت کاهش اثرات ضمنی خشکسالی بر روی سیستم کشاورزی وی استفاده شده است. روش: این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی می باشد و از طریق پرسشنامه داده های مورد نیاز گردآوری شده است. جامعه مورد مطالعه دهستان سولدوز می باشد، که براساس روش های رتبه بندی ده روستای دارای ریسک بالاتر نسبت به خشکسالی انتخاب شدند و با تکمیل 300 پرسشنامه به صورت تصادفی داده های مورد نیاز بدست آمده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری صورت گرفته است.یافته ها: یافته حاکی ازتفاوت در اثربخشی استراتژی های مقابله ای کشاورزان در روستاهای مورد مطالعه بوده به طوریکه در نیمی از روستاهای مورد مطالعه پیامدهای ناشی از خشکسالی را کاهش داده اما در تعدادی دیگر از روستاها خشکسالی منجر به پیامدهای ناگواری گردیده و بر پیکره اقتصادی، اجتماعی و محیطی این روستاها آثاری جبران ناپذیر وارد کرده است.نتیجه گیری: براساس تحلیل داده ها و یافته های حاصل می توان چنین برداشت کرد که استراتژی مشابه به موازات عوامل مختلف طبیعی، اقتصادی و اجتماعی اثرگذاری متفاوتی بر پیکره اقتصاد کشاورزی خواهد داشت. بنابراین در اعمال هر استراتژی علاوه بر در نظر گرفتن سودمندی کلی آن باید در مرحله پیاده سازی با سایر عوامل تطبیق یابد.

Evaluating the effectiveness farmers coping strategies against drought

Background and objectives: Drought is threatening the economy and rural livelihoods. Time scales of several years of drought in the rural economy and agriculture have a negative impact and persistence of the changes are function and rural migration. Coping strategies of farmers in relation to drought are developed mainly to counteract the immediate negative impacts associated with the event. Here, the term coping strategies is used to represent any action of the farmer geared towards mitigating the impacts of a drought episode on their farming system. Method: This is followed up to assess ways of coping with drought in the village. The research is descriptive analytical and data is collected through the questionnaire. Sulduz rural district in Azarbaijan Gharbi province was statistical society of present study. Ten villages were selected as samples, The villages has a higher risk of drought based on ranking methods. According to Cochran formula 300 questionnaires were filled randomly. Data were analyzed using statistical. Findings: The results of present study showed that Effectiveness of measures has been different to coping with drought in villages. So that in half of the villages studied the consequences of dehydration is reduced, but in some villages the drought has led to adverse consequences, and lead to irreparable economic, social and environmental effects in these villages. Conclusion: According to the data analysis and findings of this study, we can conclude that the same strategies will be different effects on agriculture economy because of natural, economic and social factors. So, in order to improve the effectiveness of any strategy, we have to consider the other factors. Article type: Research paper