ارزیابی و مقابله با ریسک‌های توزیع اقلام امدادی در بلایای طبیعی: مطالعه موردی جمعیت هلال‌احمر ایران

زمینه و هدف توزیع اقلام امدادی یکی از کارکردهای اختصاصی و مهم فاز پاسخگویی به بحران‌های طبیعی است. وقوع انحرافات معنی‌دار در عملیات توزیع می‌تواند باعث افزایش سطح هزینه‌های مالی و خسارت‌های جانی سیستم مدیریت بحران شود. تخمین نادرست از تقاضا، عدم شناسایی صحیح افراد آسیب‌دیده، وقوع مشکلات امنیتی در حین توزیع اقلام، تخصیص غیربهینه اقلام به مردم آسیب‌دیده ازجمله انحرافاتی هستند که در بحران‌های گذشته به‌دفعات شاهد وقوع آن‌ها بوده‌ایم. مقاله حاضر با هدف شناسایی و تحلیل ریسک‌های توزیع اقلام امدادی در جمعیت هلال‌احمر کشور صورت پذیرفت. روش تکنیک تجزیه‌وتحلیل حالات بالقوه خطا و اثرات آن به‌عنوان چارچوب اصلی تحقیق جهت شناسایی و ارزیابی ریسک‌های فرایند توزیع به کار گرفته شد. در این پژوهش عملیات توزیع به 3 فرایند اصلی ارزیابی بحران، تحلیل سانحه و تصمیم‌گیری توسط فرماندهی و توزیع اقلام امدادی تقسیم شده و فعالیت‌های مرتبط با هر فرایند مشخص شد. یافته ها تعداد کل ریسک‌های شناسایی‌شده سه فرایند شامل 104 خطای بالقوه بود. بعد از اجرای فاز ارزیابی ریسک، 20 درصد ریسک‌های شناسایی‌شده غیرقابل‌قبول در نظر گرفته شدند. پیامد حدود 80 درصد از ریسک‌ها تاخیر زمانی، ایجاد اختلال در فرایند توزیع و دوباره‌کاری فعالیت‌ها بود. باتوجه‌به بالا بودن سطح نمرات ریسک‌های شناسایی‌شده می‌توان نتیجه‌گیری کرد که مکانیسم‌های کنترل جاری در جمعیت هلال‌احمر کشور از کارایی مناسب برخوردار نبوده و نیازمند اصلاح و بازنگری جدی هستند. بیشترین سهم از راهکارهای پیشنهادشده مربوط به بحث طراحی سیستم‌های اطلاعاتی در حوزه‌های مختلف عملیات توزیع با 25 تکرار است که این موضوع اهمیت مکانیزه کردن فرایند‌های مرتبط با عملیات توزیع و استفاده از فناوری‌های نوین را گوشزد می‌کند. نتیجه گیری چارچوب پیشنهادی این پژوهش، قابلیت به‌کارگیری در شناسایی و ارزیابی ریسک‌های کارکردهای فاز پاسخگویی سایر سازمان‌های متولی مدیریت بحران را دارد. 

identifying and assessing the risks of failure in relief items distribution during natural disasters in the iranian red crescent society

background and objective distribution of relief items is one of the special and important functions in response to natural disasters. the occurrence of significant deviations in distribution operations can increase the level of financial costs and loss of lives. this study aims to identify and assess the risks of failure in relief items distribution in the iranian red crescent society (ircs). method we used the failure modes and effects analysis (fmea) to identify and assess the risks. the distribution operation was divided into three main processes of crisis assessment, accident analysis and decision-making by the command system and distribution of relief items and the activities related to each process were specified. in addition to the process of identifying and assessing risks, various interviews were conducted with the rescue and relief experts of the ircs regarding the issues and problems of the distribution of relief items. a list of the most important challenges in the process of distributing relief items was thus prepared. results for three processes, we identified 104 potential failures. after the implementation of the risk assessment phase, 20% of the identified risks were considered unacceptable. the consequences of about 80% of the risks were time delay, disruption in the distribution process and reworking of activities. most of the proposed recommendations by experts were related to designing information systems for distribution operations with 25 iterations, highlighting the importance of mechanizing processes related to distribution operations and using new technologies. conclusion due to the high level of identified risks, it can be concluded that the current control mechanisms in the ircs are not effective and need serious revision. designing information systems for managing distribution operations, preparing documents required for distribution operations, using new technologies such as rescue drones and tracking systems and assigning separate teams to distribute relief items are the most important recommendations proposed to control and reduce identified risks.