شناسایی تعیین‌کننده‌های مشارکت در اقدامات تعدیل خطر سیل: مطالعه نواحی روستایی در معرض سیل استان گلستان

زمینه و هدف لازمه مدیریت خطر سیل، جلب مشارکت جوامع محلی در اجرای اقدامات تعدیل خطر سیل است. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر مشارکت در اقدامات تعدیل خطرات سیل در نواحی روستایی سیل‌خیز استان گلستان انجام شد. روش راهبرد پژوهش حاضر کمی است و با بهره‌گیری از روش پیمایش پرسش‌نامه‌ای اجرا شده است. جامعه آماری، شامل کلیه سرپرستان خانوارهای ساکن در روستاهای سیل‌زده (سیل اواخر اسفند 1397 تا اوایل فروردین 1398) استان گلستان است. اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه از نمونه‌ای شامل 395 سرپرست خانوار گردآوری شد که به‌صورت تصادفی در 22 روستا انتخاب شدند. روایی پرسش‌نامه با استفاده از نظر 3 نفر متخصص مرتبط با موضوع تحقیق و پایایی متغیر وابسته از‌طریق محاسبه آلفای کرونباخ (0/79) تایید شد. داده‌های گردآوری‌شده با تکنیک تحلیل رگرسیون چندمتغیره و با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 26 تحلیل شدند.یافته ها برخی اقدامات مانند کنترل ایمنی شبکه‌های انرژی، جمع‌آوری اطلاعات هواشناسی و حفاظت از اشیای باارزش منزل مسکونی بیشتر مورد توجه قرار گرفته بود. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان دادند متغیرهای سطح سواد، درآمد سالیانه، فاصله منزل مسکونی تا نزدیک‌ترین رودخانه، ادراک از صحیح و قال‌اعتماد بودن هشدارهای وقوع سیل، آشنایی با اصول و روش‌های مقابله با سیل، اعتقاد به امکان‌پذیری کنترل و مدیریت سیل و دریافت هشدار در خصوص جاری شدن سیل به ‌ترتیب نقش بیشتری در پیش‌گویی متغیر وابسته میزان استفاده از اقدامات تعدیل خطر سیل دارند.نتیجه گیری در این مطالعه اهمیت برخورداری از سواد و آگاهی در خصوص مدیریت سیل برجسته شد. بنابراین تمرکز بر افزایش دانش و آگاهی در خصوص آمادگی مواجهه با سیل، ظرفیت‌سازی اجتماعی جهت به‌اشتراک‌گذاری دانش بین مردم محلی و افزایش آگاهی در خصوص نحوه دستیابی و بهره‌برداری از اطلاعات هواشناسی باید در برنامه‌های ترویجی و آموزشی که توسط سازمان‌های منطقه‌ای و محلی اجرا می‌شود مورد تاکید قرار گیرد. 

identifying the determinants of public participation in flood risk management: a case study of flood-prone rural areas in golestan province, iran

background and objective for efficient flood risk management, the participation of local people is needed. the present study aims to identify the factors affecting the participation of people in flood risk management in the flood-prone rural areas of golestan province, iran. method this is a descriptive survey study. the study population includes all heads of households living in villages flooded in 2019 in golestan province. of these, 395 were randomly selected from 22 villages, proportional to the population of each village. a research-made questionnaire was used to collect data, whose validity was confirmed based on the opinions of three experts and had acceptable reliability (cronbach’s α=0.79). the collected data were analyzed using multivariate regression analysis in spss software, version, 26. results participants had more participation in measures such as safety control of energy networks, collection of weather information, and protection of valuable furniture. the results of the regression analysis showed that the variables of literacy, annual income, distance of the house from the nearest river, perception of the accuracy of flood warnings, familiarity with the principles and methods of dealing with floods, belief in the possibility of flood control and management, and receiving flood warnings had a significant role in predicting the public participation in flood risk management.conclusion knowledge of flood risk management is very important for the participation of local people in flood risk management. therefore, increasing knowledge and awareness of flood preparedness, sharing knowledge of flood management among local residents, and increasing awareness about how to obtain and use meteorological data should be included in educational courses provided by regional and local organizations.