راهکارهای مدیریت هوشمند بحران در مراحل کاهش خطر و آمادگی در شهر تهران

زمینه و هدف شهر تهران به‌واسطه تمرکز بیش‌از‌حد جمعیت و قرار گرفتن در منطقه‌ای پرخطر ازنظر وقوع بلایای طبیعی با چالش‌های جدی در مدیریت بحران روبه‌رو است. هدف این پژوهش شناسایی نقاط قوت و ضعف (عواملی داخلی) و فرصت‌ها و تهدیدها (عوامل خارجی)، وضعیت مدیریت بحران در شهر تهران در مراحل کاهش خطر و آمادگی و ارائه راهبردهای مدیریت هوشمند بحران و اولویت‌بندی آن‌هاست.روش در این پژوهش از تلفیق روش کمی و کیفی استفاده شده است. روش گردآوری داده، ترکیبی از شیوه اسنادی و کتابخانه‌ای و همچنین مصاحبه نیمه‌ساختاریافته است که طی آن با 10 کارشناس حوزه‌های شهر هوشمند، مدیریت بحران و برنامه‌ریزی شهری مصاحبه شده است. روش تحلیل این پژوهش روش تحلیل راهبردی یا سوات است و برای اولویت‌بندی راهبردها از ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی استفاده شده است.یافته ها باتوجه‌به اینکه امتیاز عوامل داخلی برابر با 2/333 و عوامل خارجی عدد 2/351 است. در ماتریس ارزیابی اقدام و موقعیت راهبردی موقعیت راهبردی متناسب برای برخورد با مسئله مدیریت هوشمند بحران در شهر تهران موقعیت تدافعی است. پس از ارزیابی 23 استراژی، باتوجه‌به امتیازات جذابیت کل در ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی به ترتیب راهبردهای wt3 با امتیاز جذابیت کل 5/593، st5 با امتیاز 5/127، wo3 با امتیاز 5/125، wt2 با امتیاز 5/055، wo4 با امتیاز 5/009 و so1 با امتیاز 4/988 دارای اولویت‌های اصلی هستند.نتیجه گیری در‌نهایت پس از اولویت‌بندی 23 راهبرد به‌دست‌آمده، راهبردهای اولویت‌دار پژوهش نشان می‌دهند نیاز است تاسیسات و تجهیزات شهری با مکان‌یابی نادرست در تلفیق با پهنه‌های با بیشترین میزان ساخت‌وساز نامناسب شناسایی شوند؛ باید ساخت‌وسازها در محدوده‌های پرخطر به‌صورت برخط پایش شوند؛ از بانک‌های اطلاعاتی برخط جهت مکان‌یابی و اصلاح مکان تاسیسات موجود و آتی استفاده شود؛ باید قوانین محدودکننده در جهت منع ساخت‌وساز در حریم مسیل‌های سیل‌خیز تدوین شوند و بر اجرای آن‌ها نظارت دقیق صورت گیرد و همچنین باید سامانه هوشمند مدیریت نوسازی بافت فرسوده جهت تجمیع اطلاعات برخط این‌گونه از بافت‌ها و ثبت‌نام ذی‌نفعان طراحی و اجرا شود. 

smart disaster management solutions for risk mitigation and preparedness in tehran, iran

background and objective the city of tehran is facing serious challenges in the field of disaster management due to high population densities and being in a natural disaster-prone area. this study aims to identify the strengths and weaknesses (internal factors) and the opportunities and threats (external factors) of crisis management in tehran at the stages of risk mitigation and preparedness, focusing on prioritizing relevant strategies for smart disaster management.method a mixed-method approach was used in this study. the data were collected using a library method and semi-structured interviews. ten experts in smart city, disaster management, and urban planning were interviewed. the swot (strengths, weaknesses, opportunities, and threats) technique was used for the analysis, while the quantitative strategic planning matrix (qspm) was employed for strategy prioritization.results the internal factors had a score of 2.333, and external factors had a score of 2.351. based on the strategic position and action evaluation (space) matrix, the most suitable strategic position to address the challenges of smart disaster management in tehran was a defensive position. after evaluating 23 strategies according to the total attractiveness scores in the qspm, the following strategies had the highest priorities: wt3 with a total attractiveness score of 5.593, st5 with a total score of 5.127, wo3 with a total score of 5.125, wt2 with a total score of 5.055, wo4 with a total score of 5.009, and so1 with a total score of 4.988.conclusion based on the prioritized strategies, it is important to identify and monitor facilities and urban equipment with improper placement, particularly in areas with high construction rates, using online tools. online databases should be used for locating and rectifying the positions of existing and future facilities. it is also essential to establish restrictive laws to prevent construction in flood-prone areas, and their implementation should be monitored. furthermore, a smart system for managing worn-out urban fabrics should be designed and executed for collecting information on such fabrics online and registering the beneficiaries.