تبیین سازگاری معماری ساختمان‌های شهری با اصول پدافند غیرعامل (مورد مطالعه: شهر اسلامشهر)

زمینه و هدف امنیت شهری، یکی از چالش‌های مهم برنامه‌ریزان و مدیران شهری به شمار می‌رود و در این میان، رویکرد پدافند غیرعامل در شهرسازی و ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی شهرها به‌منظور مقابله با تهدیدات طبیعی و انسانی و مدیریت بحران‌ها، موردتوجه مدیریت شهری قرار گرفته است. در این ‌ارتباط، ارزیابی میزان سازگاری و تطابق عناصر معماری و طراحی شهری با اصول و ضوابط دفاع غیرعامل، تعیین راهبردهای توسعه آن و ارائه مدل تبیین معماری پدافند غیرعامل سازه‌های شهری، به‌عنوان هدف اصلی امنیت شهری مدنظر است. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، تبیین مدل مفهومی سازگاری معماری ساختمان‌های شهری اسلامشهر برپایه پدافند غیرعامل از‌طریق سنجش عناصر و عوامل سازگار و ناسازگار و ارائه راهبردهای لازم است. روش روش‌شناسی پژوهش از‌نظر نوع داده‌ها و روش‌های گردآوری آن، از نوع کمی‌کیفی بوده و نمونه آماری پژوهش متمرکز بر 30 کارشناس مرتبط با امنیت شهری در اسلامشهر بود. تجزیه‌‌و‌تحلیل داده‌ها از‌طریق تحلیل‌ها و آزمون‌های آماری مانند دوجمله‌ای، تی تک‌نمونه‌ای و تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی و همچنین استفاده از مدل تحلیلی سوات انجام شده است. یافته‌ها نتایج اولیه نشان داد میزان سازگاری ساخت‌وسازهای اسلامشهر از‌نظر پدافند غیرعامل چندان رضایت‌بخش نیست و رضایت‌بخشی در سطح پایین تا متوسط قرار دارد. نتیجه‌گیری نتایج نهایی پژوهش، به ارائه مدل تبیین سازگاری پدافند غیرعامل ساختمان‌های شهری منتهی شده است که برپایه 4 مقوله اصلی عوامل پیش‌ران، عوامل توسعه‌دهنده، عوامل هدایت‌کننده و عوامل حمایتی استوار است و روابط و پیوند ترکیبی بین مقوله‌ها براساس ساختار چرخ یک خودرو تنظیم شده است که درنهایت می‌تواند زمینه‌ساز توسعه معماری پایدار و ایمن ساختمان‌های شهری باشد. 

assessing the architectural compatibility of urban buildings with passive defense principles in eslamshahr city

background and objective urban security is one of the important challenges for urban managers and planners. in this regard, the passive defense approach in urbanization and residential constructions is considered by urban management as a way to cope with natural and man-made disasters and manage the crisis. the present study aims to develop a conceptual model for the architectural compatibility of buildings in eslamshahr county, tehran, iran, with passive defense principles by assessing the compatible and non-compatible elements to provide essential strategies. method this is a quantitative-qualitative study. the participants were 30 experts in the field of urban security in eslamshahr. the data analysis was done using statistical tests such as binominal test, one sample t-test, exploratory factor analysis, and strengths, weaknesses, opportunities, and threats (swot) technique.results the results indicated that the constructions in eslamshahr are not so compatible with the passive defense principles; the level of compatibility was low to moderate.conclusion the conceptual model was based on four main categories, including stimulating factors, developing factors, leading factors, and supportive factors. the relations between these categories were set according to the structure of a car wheel, which can be the basis for using stable and safe architecture in constructions.