ارائه مدلی جهت ارزیابی تاب‌آوری زیرساخت‌های حساس (مطالعه موردی: نیروگاه برق‌آبی)

زمینه و هدف: با توجه به سهم بالای تولید انرژی توسط نیروگاه‌های برق‌آبی در ایران و ضعف‌های مدل تاب‌آوری و حفاظت در این حوزه، اهمیت ارائه مدلی مبتنی بر مفاهیمی نظیر؛ وابستگی‌ها، همبستگی‌ها، مدیریت و آنالیز ریسک را بیان می‌کند. در این مقاله به ارائه روشی نوین برای سنجش میزان تاب‌آوری یک زیرساخت انرژی پرداخته می‌شود، به‌طوری‌که قابلیت تعمیم در کلیه زیرساخت‌های شهری نظیر حمل‌ونقل، اجتماعی و اقتصادی را داراست.روش: این پژوهش به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی و نوآورانه بوده و به لحاظ روش اجرا، تحلیل پدافندی ریاضیاتی است که بنا بر ضرورت پژوهش، ترکیبی از مطالعات پژوهش‌های پیشین، مشورت و مصاحبه با افراد خُبره بکار رفته است. در نهایت با استفاده از موارد فوق و مطابقت پدافندی با زیرساخت نیروگاه برق‌آبی در ایران، شاخص‌ها و زیر شاخص‌های بومی شده تعیین و سپس توسط متخصصین وزن‌دهی می‌شود. با استفاده از الگوریتم نوین، به بررسی دارایی‌های مختلف زیرساخت نیروگاه برق‌آبی در برابر تهدیدات متنوع پرداخته می‌شود و بعد از 8 مرحله، میزان تاب‌آوری دارایی مورد نظر به دست می‌آید و آن‌قدر این حلقه تکرار می‌شود تا تاب‌آوری به حد مطلوب برسد.یافته‌ها: با استفاده از مدلی با ارائه شاخص‌ها و زیر شاخص‌ها، در ابتدا به بررسی وضعیت زیرساخت از نظر تاب‌آوری و حفاظت پرداخته می‌شود و با ارائه پیشنهادات علمی و کاربردی سعی در رفع نقاط ضعف زیرساخت و در نتیجه، افزایش میزان تاب‌آوری مدل پرداخته می‌شود و با ارائه راهکارهایی نظیر کاهش زمان عکس‌العمل نگهبانان، استفاده از عناصر تاخیر، آموزش به کارکنان و رعایت اصول پدافندی (پدافند غیرعامل) و مدیریت آسیب‌پذیری می‌توان به طور چشمگیری احتمال جلوگیری از حمله مهاجمین و در نتیجه، میزان تاب‌آوری را افزایش داد. نتیجه‌گیری: بعد از انجام 9 مرحله و به پایان رسیدن آن، میزان تاب‌آوری طبق کد اکسل به‌دست‌آمده و با میزان تاب‌آوری مورد نظر مقایسه می‌شود. در صورت برآورده نکردن حد نیاز، پیشنهادات ارائه شده اعمال می‌شود و دوباره میزان تاب‌آوری محاسبه می‌گردد. مزیت این روش این است که می‌توان با تغییر کوچک در هر یک از اجزا، تغییرات تاب‌آوری را مشاهده نمود.

Proposing a new model for assessing the resilience of susceptible infrastructure (case study: hydroelectric power plant)

Background and objective: Given the high share of energy production by hydropower plants in Iran and the weaknesses of the resilience and protection model in this area, the importance of providing a model based on concepts such as؛ Expresses dependencies, correlations, risk management and analysis. In this paper, a new method for measuring the resilience of an energy infrastructure is presented so that it can be generalized to all urban infrastructures such as transportation, social and economic.Method: This research is applied and innovative in nature and in terms of implementation method, it is a passive defensemathematical analysis that according to the necessity of research, a combination of previous research studies, consultation and interviews with experts has been used. Finally, using the above and defense compliance with the infrastructure of hydropower plants in Iran, indigenous indicators and subindicators are determined and then weighed by experts. Using a new algorithm, the various assets of the hydroelectric power plant infrastructure are examined against various threats, and after 8 stages, the resilience of the desired asset is obtained and this loop is repeated until the resilience reaches the desired level. Result: Using a model by presenting indicators and subindicators, first the status of infrastructure in terms of resilience and protection is examined and by providing scientific and practical suggestions to try to eliminate the weaknesses of the infrastructure and thus increase the resilience of the model. By providing solutions such as reducing the reaction time of guards, using the elements of delay, training staff and observing the principles of defense and vulnerability management can significantly increase the likelihood of attacking attackers and thus resilience.Conclusion: After completing 9 steps and completing it, the amount of resilience is obtained according to the Excel code and is compared with the desired amount of resilience. Resilience changes can be observed with a small change in each component of a component.