اثرات زلزله بر کسب و کارهای خرد روستایی (مطالعه موردی: شهرستان دنا)

زمینه و هدف: زلزله به عنوان یک مخاطره طبیعی دارای اثرات و پیامدهایی است که از دو بُعد تلفات و خسارات قابل بررسی است. ایران به عنوان کشوری با پهنه‌بندی لرزه‌خیزی بالا تقریباً همه ساله دارای تلفات و خساراتی از زلزله می‌باشد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر بر آسیب‌های کسب‌ و کار خُرد روستایی از زلزله در شهرستان دنا ارائه شده است. روش: روش انجام مطالعه در این پژوهش، مبتنی بر روش‌ کیفی (گراندد تئوری) می‌باشد. اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری شده است. جامعه مورد مطالعه را فعالان کسب‌ و کارهای خُرد و محلی آسیب دیده از زلزله شهرستان دنا تشکیل می‌دهند. برآوردهای اولیه نشان می‌دهد 366 کسب و کار روستایی به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم تحت تاثیر زلزله قرار گرفته‌اند. جامعه نمونه پژوهش برای استخراج مقوله‌ها به صورت هدفمند و مبتنی بر روش گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه با 22 نفر تعیین گردید. یافته‌ها: نتایج به دست آمده طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و انتخابی استخراج شدند. در مرحله استخراج داده‌ها 34 مفهوم در قالب 4 مقوله عمده شناسایی گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، مقوله عوامل مدیریتی و اقتصادی دارای 9 مفهوم، مقوله عوامل نظارتی و اجرایی 9 مفهوم، مقوله عوامل فردی و سازمانی 11 مفهوم و مقوله عوامل زیرساختی 6 مفهوم هستند. در بین مقوله‌های استخراج شده مقوله‌های عوامل فردی و سازمانی و عوامل مدیریتی و اقتصادی نسبت به سایر مقوله‌ها از تاثیر بیشتری برخوردار می‌باشند.نتیجه‌گیری: براساس یافته‌ها، احیای کسب‌ و‌کارهای آسیب‌دیده، نیازمند توجه سازمان‌های متولی به مقوله کسب ‌و‌کار، هم‌زمان با سایر ابعاد بازسازی است. همچنین نتایج نشان داد که عوامل موثر بر آسیب به کسب و کارهای روستایی در دو گروه عوامل درون محیطی و برون محیطی قابل بررسی هستند.

Effects of Earthquake on Rural Micro Businesses (Case Study: Dena County)

Background and objective: Earthquake as a natural hazard has effects and consequences that can be examined from two dimensions of losses and damages. As a country with a high seismic zoning, Iran suffers from earthquake losses and damages almost every year. The aim of this study was to identify the factors affecting the damage of rural microbusinesses from the earthquake in Dena county.Method: The study method in this research is based on qualitative method (grounded theory). The information required for this study was collected through semistructured interviews. The study population consists of small and local business activists affected by the earthquake in Dena city. Preliminary estimates show that 366 rural businesses were directly and indirectly affected by the earthquake. The sample population was determined to extract the categories purposefully and based on the snowball method until the theoretical saturation of the interview with 22 people was reached.Findings: The results were extracted in three stages of open coding, axial coding and selective. In the data extraction stage, 34 concepts were identified in the form of 4 main categories. According to the results, the category of managerial and economic factors has 9 concepts, the category of regulatory and executive factors has 9 concepts, the category of individual and organizational factors has 11 concepts and the category of infrastructure factors has 6 concepts. Among the extracted categories, the categories of individual and organizational factors and managerial and economic factors have more impact than other categories.Conclusion: According to the findings, the rehabilitation of damaged businesses requires the attention of the responsible organizations to the category of business at the same time as other aspects of reconstruction. The results also showed that the factors affecting the damage to rural businesses can be examined in two groups of intraenvironmental and extraenvironmental factors.