تحلیلی بر تاب‌آوری کالبدی مساکن اجتماعی در برابر زلزله با استفاده از تکنیک موران ( نمونه موردی محله ی پونک زنجان)

زمینه و هدف: با توجه به افزایش شتاب رشد شهرها، تامین مسکن از مهم‌ترین دغدغه‌های جوامع و از اولویت‌های دولت‌ها می باشد. در کشور ما طی چند سال اخیر، به منظور تامین مسکن اقشار کم درآمد، دولت سیاست احداث مسکن مهر و طرح اقدام ملی مسکن را در پیش گرفته است. با توجه به آسیب‌پذیری بالایی که کشورمان در مقابل سوانح طبیعی به ویژه زلزله دارد، لزوم توجه به مدیریت بحران و تاب‌آوری در پروژه‌های مسکن مهر و اقدام ملی مسکن ضرورت دارد. از آنجائیکه برنامه‌ریزی‌های انجام شده در زمینه مدیریت بحران به حین و پس از وقوع بحران اختصاص دارد و کمتر به شرایط پیش از وقوع بحران توجه می‌گردد؛ لذا در این پژوهش با هدف تحلیل تاب‌آوری کالبدی مساکن اجتماعی در برابر زلزله به دنبال برنامه ریزی‌های پیش از بحران می‌باشیم.روش: در این پژوهش توصیفیتحلیلی با هدف ارزیابی تاب‌آوری کالبدی محله پونک زنجان که متشکل از مسکن‌های مهر می‌باشد، کلیه شاخص‌های تاثیرگذار بر تاب‌آوری کالبدی به کمک تحلیل محتوا شناسایی و بررسی شده و پس از وزن دهی وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی شده است. سپس به کمک تکنیک موران محلی و جهانی نوع پراکندگی تاب‌آوری و لکه‌های داغ و سرد بهینه شده تاب‌آوری مشخص شده است.یافته‌ها و نتیجه گیری: یافته‌ها بیانگر این است که از میان 18 شاخص اساسی سنجش تاب‌آوری کالبدی در برابر زلزله، فاصله از گسل در بالاترین اهمیت و دسترسی به کاربری‌های درمانی و ایستگاه‌های آتش‌نشانی کمترین اهمیت را دارا می‌باشند. در مجموع، محلات متشکل از مسکن‌های مهر به علت ضعف‌هایی که در مولفه‌های کالبدی‌شان دارند از تاب‌آوری کالبدی پایینی برخوردارند و با وجود نوساز بودن و وجود برنامه‌ریز‌ی، آسیب‌پذیری بیشتری دارند.

Analysis of Physical Resilience of Social Housing against Earthquake Using the Moran technique (A case study of Poonak neighborhood in Zanjan)

Background and objective: Due to the increasing acceleration of urban growth, providing housing is one of the most important concerns of communities and one of the priorities of governments. In our country, in recent years, in order to provide housing for the lowincome groups, the government has adopted a policy of constructing housing and a national housing action plan. Due to the high vulnerability of our country to natural disasters, especially earthquakes, it is necessary to pay attention to crisis management and resilience in Mehr housing projects and national housing action. Since the plans made in the field of crisis management are dedicated to during and after the crisis and less attention is paid to the conditions before the crisis, so in this study with the aim of analyzing the physical resilience of social housing against earthquakes following plans We are before the crisis.Method: In this descriptiveanalytical study, with the aim of evaluating the physical resilience of Poonak neighborhood in Zanjan, which consists of Mehr housings, all indicators affecting physical resilience were identified and examined by content analysis, and after weighting entered the information system. Geographically. Then, with the help of local and global Moran technique, the type of resuscitation dispersion and optimized resuscitation hot and cold spots are determined.Result: The findings indicate that among the 18 basic indicators for measuring physical resilience against earthquakes, the distance from the fault is the most important and access to medical land uses and fire stations are the least important. In general, neighborhoods consisting of Mehr housing have low physical resilience due to weaknesses in their physical components and despite being new and planned, they are more vulnerable.