تاثیر زمین‎شناسیِ شهری سرپل‎ذهاب بر حساسیت‎های اجرای دو سازه عمرانی

زمینه و هدف: زمین شناسیِ شهری به کاربرد مطالعات زمین شناسی جهت مدیریت مخاطرات طبیعی و توسعه پایدار در مناطق شهری می پردازد. در شرایطی که مخاطرات زمین شناسی ناشی از زلزله 21 آبان 1396، منطقه سرپل ذهاب را فرا گرفته بود، در مجاورت شهر دو تونل زیرزمینی در حال اجرا بود. تاثیرات منفی سازه ها، می توانست موجب تشدید بحران در منطقه زلزله زده گردد.روش: با نتایج بازدیدهای میدانی و مرور متون تخصصی و ادبیات فنی (مقالات، اسناد و گزارشات)، مخاطرات زمین شناسی ناشی از زلزله در منطقه سرپل ذهاب، از دیدگاه دانش زمین شناسیِ شهری مورد بررسی قرار گرفته است و با استفاده از تجربیات کاری مولفین در تونل های سرپل ذهاب و بازی دراز، به چگونگی مدیریت تاثیرات منفی ناشی از حفاری این سازه ها (جلوگیری از تشدید بحران در منطقه زلزله زده) پرداخته شده است.یافته ها: رخداد زمین لرزه، زمینه ساز وقوع مخاطرات دیگر زمین شناسی نظیر: زمین لغزش، بهمن سنگی گردیده و منطقه دچار بحرانی فراگیر شده است. در چنین شرایطی عملیات حفاری تونل ها نیز در نقاطی با جریان آب های زیرزمینیسطحی و نیز با جاده های مواصلاتی شهرستان تلاقی پیدا می کرد. تاثیرات مخرب عملیات حفاری می تواند موجب بُروز مشکلات فراوان (کاهش منابع آب، نشست زمین و مشکل تردد وسایل نقلیه در جاده ها) گردد و طبیعتاً بر حجم مشکلات مردمِ زلزله زده بیفزاید.نتیجه گیری: بحران های ناشی از زلزله، به طور مستقیم و غیر مستقیم با خصوصیات زمین شناسیِ شهری مرتبط بوده اند، لذا در زمان اجرای تونل ها نیز، راه کارهایی عملیاتی متناسب با شرایط زمین شناسی، لحاظ گردید تا ماشین های حفار به شکل ایمن از محدوده های پُرخطر عبور نمایند و از تشدید بحران های اجتماعی موجود در منطقه زلزله زده، جلوگیری به عمل آید.