چالش ها و آسیب پذیری معلولان در بحران ( مطالعه موردی بررسی وضعیت معلولیت در شهر تهران با تاکید بر زنان)

مقدمه: بیش از یک میلیون ایرانی با نوعی معلولیت زندگی می کنند. تحقیقات انجام گرفته نشان می دهد که افراد معلول در هنگام وقوع بحران آسیب پذیری بیشتری دارند. نبود دانش و آگاهی و نیز اطلاعات دقیق و داده های آماری جامع در مورد افراد معلول، یکی از چالش های مهم در چند روز اول بحران می‌باشد که سبب برنامه ریزی های نادرست و آسیب پذیری بیشتر آنها می گردد. مجامع جهانی توجه ویژه ای را به معلولیت معطوف داشته اند. از مجموع 17 هدف توسعه پایدار، 5 هدف آن مربوط به افرادمعلول است که باید در همه شاخص های اهداف توسعه پایدار مدنظر قرارگیرد. هدف از این تحقیق، بررسی آسیب پذیری شهر تهران از منظر انواع معلولیت ها و چالش های آنها به ویژه در زمان بحران با تاکید بر زنان است تا رسیدگی به وضعیت این افرد براساس اهداف توسعه پایدار با آگاهی و شناخت صورت گیرد. روش: تحقیق حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی است. در این تحقیق آمار مربوط به انواع معلولیت ها از مرکز آمار ایران استخراج و پس از انجام محاسبات آماری در محیط نرم افزاری gis پردازش گردید. شاخص های مورد نظر این تحقیق شامل انواع معلولیت ها نظیر؛ افرادمعلول حسی (افراد با وضعیت نابینایی، کم بینا و ناشنوا و اختلال گفتاری)، حرکتی (افراد با نقص در تنه، دست یا پا) و ذهنی (افراد با انواع معلولیت های ذهنی) است. به منظور تعیین میزان آسیب پذیری شهر تهران، توزیع انواع معلولیت ها به تفکیک جنس و منطقه مورد نظر بوده است. شاخص کل که معرف آسیب پذیری کل است از حاصل جمع انواع معلولیت ها با وزن یکسان محاسبه شده است و نقشه پهنه بندی آن در نرم افزار جی آی اس تهیه و مناطق آسیب پذیر از نظر انواع معلولیت ها مشخص شده است. یافته ها: از مهمترین نیازهای برنامه ریزی برای این گروه آسیب پذیر در زمان قبل از بحران، اطلاع از توزیع جمعیتی و دانش و آگاهی در مورد نیازهای ایشان در زمان وقوع بحران نظیر تخلیه اضطراری، کمپ ها، اسکان اضطراری و توزیع غذا، دسترسی به امکانات اقامتی و وسایل کمکی و همچنین نیازهای بعد از وقوع، شامل نیازهایی است که در هنگام بازسازی، بهبودی و بازیابی و احیاء مجدد باید مورد نظر قرار گیرد. نظر به اهمیت این نیازها و برنامه ریزی برای تامین آن، وضعیت معلولان شهر تهران (معلولان کل، معلولان گفتاری، حرکتی، نابینایان و ناشنوایان و معلولان ذهنی) و مشکلات هر گروه از معلولان با میزان توزیع آنها به تفکیک جنسیت و مناطق در سطح شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت.نتیجه گیری: معلولان نسبت به گروه های جمعیتی دیگر آسیب پذیری بیشتری دارند و به دلیل شرایط خاص فیزیکی با چالش های بسیاری در فرایند مدیریت بحران مواجه هستند. برای توجه ویژه به این گروه جمعیتی در فرایند مدیریت بحران، اطلاع و آگاهی از نحوه توزیع جمعیتی بسیار با اهمیت می‌باشد. به منظور برنامه ریزی های جامع مدیریت بحران و برنامه های کاهش خطرپذیری برای تامین نیازها و به حداقل رساندن آسیب های این گروه جمعیتی و هدفمند نمودن منابع مالی محدود، اولویت بندی نهایی بر اساس شاخص کل معلولیت انجام یافت. براساس نتایج حاصل از این اولویت بندی، مناطق4، 1، 2و 5 به ترتیب برای برنامه ریزی های ضروری مدیریت بحران و ظرفیت سازی های آموزشی تعیین و برای بهبود شرایط افراد معلول در بحران ها پیشنهاداتی ارائه گردید.

Disabled people and their vulnerability and challenges in disaster situation-case study: Study of Disability in Tehran City with emphasize on womans

Background:More than one million Iranians live with a disability. Research has shown that people with disabilities are more vulnerable to disasters. The lack of knowledge and awareness, as well as accurate information and comprehensive statistical data on people with disabilities, is one of the major challenges in the first few days of the disaster, which leads to inaccurate programming and more vulnerability. Global assemblies have paid special attention to disability. Out of the 17 goals of sustainable development, 5 targets are for disabled people, which should be considered in all indicators of sustainable development goals. The purpose of this research is to provide information on various types of disabilities in the city of Tehran and their challenges, especially in times of disaster, in order to address the situation of these people based on the goals of sustainable development with awareness and recognition.Method:The present research is descriptiveanalytic. In this study, statistics on various types of disabilities were extracted from the Iranian Statistical Center and then processed in the GIS software environment. The statistical indicators of this study include people with sensory disabilities (people with blind, deaf and deaf status, speech impairment), people with physical disabilities (people with a defect in the trunk, hand or foot) and people with mental disabilities (people with different mental disabilities). In order to calculate the total index, the sensory, physical and mental indices were calculated first with the same weighting statistics. Subsequently, the total disability index was calculated as the sum of subindices. Finally zoning conducted with geometrical interval method in GIS environment and determined prioritized regions.Findings:One of the most important planning needs for this vulnerable group in the pre disaster period is to know their demographic distribution and knowledge of their needs at times of disaster, such as emergency evacuation, camps, emergency accommodation and food distribution, access Residential facilities and auxiliary facilities as well as aftercare needs include those that need to be considered during reconstruction, recovery, and rehabilitation. In view of the importance of these needs and planning for its provision, the situation of the people with disability in Tehran (total people with various disabilities, speech, physical, blind, deaf and mentally handicapped) and the problems of each group of people with disabilities, with the distribution of them by gender in the city Tehran were investigated.Conclusion:For the purpose of comprehensive disaster management planning and risk reduction programs to meet the needs and minimize the damage to this demographic group, final priority was drawn based on the total index of disability with emphasis on women. Based on the results of this prioritization, Region 4, Region 1, Region 2, and Region 5 were determined for critical disaster management planning and educational capacity building respectively.