راهبردهای ارتقاء مدیریت بحران در سکونتگاه‌های غیررسمی کلان شهر تهران

زمینه و هدف: سکونتگاه های غیررسمی، سکونتگاه های خودرو و خود انگیخته با حداقل و ناچیزترین امکانات هستند که با وضعیتی اسف بار در گوشه و کنار شهرها شکل گرفته اند و به روند گسترش روزافزون خود ادامه می دهند. قطعاً یکی از وجوه بارز این وضعیت اسف بار، کالبد نامناسب و فقر اجتماعی و اقتصادی ساکنان این سکونتگاه ها است. لذا جهت تعدیل وضعیت نامناسب و توانمندسازی این مناطق، آگاهی از وضعیت گذشته و حال این سکونتگاه ها یکی از ضروریات است. این تحقیق با این هدف به بررسی شاخص های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی سکونتگاه های غیررسمی کلانشهر تهران پرداخته است.روش: روش تحقیق در این بررسی مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی است. در گردآوری داده‌ها و اطلاعات، از مطالعات کتابخانه‌ای اسنادی و میدانی استفاده ‌شده است. در تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی بهره‌گیری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنین 6 سکونتگاه غیررسمی واقع در حاشیه کلان شهر تهران می باشد. یافته ها: شاخص اقتصادی سکونتگاه‌های غیررسمی تهران با 99 درصد اطمینان از نقطه نظر قوت(با میانگین3.97) بالا‌تر از حدمتوسط و فرصت(با میانگین2.15) پایین‌تر از حدمتوسط می‌باشد. همچنین شاخص اقتصادی سکونتگاه‌های غیررسمی از نقطه نظر ضعف(با میانگین 4.50) و تهدید(با میانگین 4.58) با 99 درصد اطمینان بالاتر از حدمتوسط می‌باشد.نتیجه گیری: در تعیین استراتژی‌های مربوط به مدیریت بحران سکونتگاه‌ها، عوامل درونی و بیرونی شاخص اجتماعی، تهدیدات و نقاط قوت و ضعف شاخص محیط‌زیستی، عوامل بیرونی (فرصت و تهدید) و نقاط ضعف شاخص اقتصادی، باید در اولویت قرار گیرد. بنابراین به منظور مدیریت بحران سکونتگاه‌های غیررسمی شهر تهران این استراتژی‌ها پیشنهاد می‌گردد: عدم تمرکز برنامه‌ها و احیاء دوباره برنامه‌ریزی مشارکتی ساکنان هماهنگ با سنن و فرهنگ، بکارگیری تیم‌های تخصصی متشکل از متخصصان برنامه‌ریز محیط‌زیست، کارشناسان جامعه‌شناسی و اقتصادی و با تجربه برای ساماندهی محله، تامین امنیت و به رسمیت شناختن حق سکونت برای ساکنان، پژوهش در خصوص نوآوری برای اصلاح باز زنده‌سازی محله و برخی سکونتگاه‌ها، تدوین ضوابط و مقررات شهری و ساختمانی متناسب با کم‌ درآمدها، برقرای امنیت ساکنین، استفاده بهینه از فضاهای خالی درون بافت، افزایش خدمات آموزشی و فنی در محله‌های این سکونتگاه‌ها.

Crisis Management Promotion Strategies in Informal Residences in the Metropolitan of Tehran

Background and objective: Informal settlements are selfmotivated settlements with minimal and insignificant facilities that have been formed in a deplorable situation in the corners of the cities and continue to expand. Certainly, one of the obvious aspects of this deplorable situation is the inappropriate body and social and economic poverty of the residents of these domiciles. Therefore, in order to moderate the unfavorable situation and empower these areas, it is obligatory to be aware of the past and present situation of these domiciles. For this purpose, this study has examined the physical, social, economic, and environmental indicators of informal domiciles in the metropolis of Tehran.Method: The research method in this study is based on a descriptiveanalytical method. In collecting data and information, libraryattributive and field studies have been used. In the analysis of the data, descriptive and inferential statistical tests have been used. The statistical population of the study includes residents of 6 informal domiciles located on the outskirts of the metropolis of Tehran.Findings: The economic index of informal domiciles in Tehran with 99% confidence in the strong point of view (with an average of 3.97) is higher than the average and the opportunity (with an average of 2.15) is lower than the average. Also, the economic index of informal domiciles is higher than the average in terms of weakness (with an average of 4.50) and threat (with an average of 4.58) with 99% confidence.Conclusion: In determining strategies related to crisis management of settlements, internal and external factors of the social index, threats and strengths and weaknesses of the environmental index, external factors (opportunities and threats) and weaknesses of the economic index should be given priority. Therefore, in order to manage the crisis in informal settlements in Tehran, these strategies are proposed: decentralization of programs and revival of participatory planning of residents in accordance with traditions and culture; Using specialized teams consisting of environmental planners, sociological and economic experts, and experienced to organize the neighborhood; Ensuring security and recognition of the right of residence for residents; Research on Innovation to Improve Neighborhood Rebuilding and Some Settlements; Development of urban and construction rules and regulations appropriate to low incomes; Establishing the security of the residents; Optimal use of empty spaces within the tissue; Increase educational and technical services in the neighborhoods of these settlements.