بررسی ریسک فرونشست منطقه جنوب غرب شهر تهران

زمینه و هدف: پدیده فرونشست به طور معمول با مخاطرات فراوانی همراه است. این پدیده می تواند سبب آسیب های زیربنایی، طبیعی و در نهایت منجر به افزایش خطرپذیری جامعه و اقتصاد گردد. محور بیشتر مطالعات، بر مدل سازی و تکنیک های آن است و به جز دو مطالعه موردی در شهر تهران، ریسک یا خطرپذیری این پدیده و المان های در معرض این خطر به طور خاص مورد توجه نبوده است. بررسی خطرپذیری ناشی از این پدیده به منظور اقدامات پیشگیرانه و آمادگی ضرورت می یابد. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی ریسک ها و در معرض قرارگیری المان های مهم و کلیدی در محدوده فرونشست است.روش: در این پژوهش، محدوده فرونشست با استفاده از تحقیقات پیشین تعیین و المان های مهم و مورد نظر در این پهنه شناسایی و اطلاعات مربوط به آنها از منابع معتبر و مستند، جمع آوری و به صورت رقومی تهیه شد. این اطلاعات در سیستم اطلاعات جغرافیایی پردازش و جانمایی گردید. لایه های اطلاعاتی مورد نظر در این مطالعه شامل جمعیت و مراکز جمعیتی مهم، ساختمان های مهم و سازه های مربوط به ابنیه فنی راه، سیستم حمل و نقل، زیرساخت ها و شریان های حیاتی است که پس تهیه نقشه المان های تحت خطر، خطرپذیری مربوط به آنها تحلیل گردید. در بررسی های سازه ای ابنیه راه و ساختمان از بررسی های میدانی استفاده شد.یافته ها: بررسی ریسک جمعیتی (مراکز مهم جمعیتی)، ریسک فیزیکی المان های نقطه ای، خطی و محدوده ای حوزه ساختمان و شهرسازی نظیر راه ها، خطوط ریلی، خطوط مترو، فرودگاه، ابنیه فنی راه، صنایع و تاسیسات شهری و شریان های حیاتی و تاسیسات وابسته به آن در این بخش بیانگر در معرض قرارگیری بالای المان های مهم در محدوده فرونشست است.نتیجه گیری: براساس اطلاعات رقومی موجود،120 کیلومتر از خط راه آهن، 25 کیلومتر از خطوط مترو،2300 کیلومتر از راه ها و معابر شهری و بین شهری، 21 دهنه پل،2 انبار مواد نفتی و سوختی و حدود 44 جایگاه پمپ بنزین و 15 جایگاه پمپ گاز،7 ایستگاه گاز،30 کیلومتر طول لوله نفت و بیش از 70 کیلومتر خطوط فشار قوی برق، 5 منطقه از شهر تهران، 8 شهر، 99 آبادی در این پهنه واقع شده اند. جمعیت در زون فرونشست 1793264 است و تعداد زیادی از شاغلین و مراکز آموزشی و درمانی و تولیدی در این محدوده قرار دارد.

Considering the Risk of subsidence in south west of Tehran

Background and objective: The land subsidence is commonly associated with many risks. This phenomenon can cause substructure and natural damages, and ultimately leads to an increased risk in society and the economy. The most studies are focused on modeling and its techniques, except for two case studies in Tehran: the risk of subsidence phenomenon and the elements exposed to this risk which has not been specifically addressed. The risk assessment due to the phenomenon is necessary in order to preventive and preparedness measures. The purpose of this study is to identify the risks and the main elements within the subsidence area.Method: In this study, the subsidence area was determined according to the previous researches, and the main elements were identified; data were collected from the valid and documented sources and digitized in the GIS. The data include population and important population centers, important buildings and civil technical structures, transportation system, infrastructures and roots. The risk area map was prepared and then analyzed according to their risk rate. Field studies were used to consider the civil structures. Findings: The demographic risk assessment (main population centers) consideration and spotted, linear and areal physical risk in buildings and urban constructions such as roads, railways, subway lines, airports, civil technical structures, urban industries and facilities, roots and associated facilities in this section indicate the high place of important elements in the subsidence area.Conclusion: According to the digital data, 120 km of railroads, 25 km of subway lines, 2300 km of urban and suburbs roads, 21 bridges, 2 oil and fuel depots, about 44 petrol stations and 15 gas pump, 7 gas stations, 30 km of petroleum pipe, and more than 70 km of high voltage power lines, 5 districts of Tehran, 8 cities, 99 villages are located in this area. The population in the subsidence zone is 1793264 people and a large number of workers, educational, therapeutic and manufacture centers are located in this area.