تناسب موضوع و روش در علم اقتصاد: رهیافتی فلسفی برای اقتصاد اسلامی

در این مقاله از رهگذر بررسی تناسب «موضوع» و «روش» در علم اقتصاد متعارف، برای نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی از منظر فلسفی راهی نشان داده شده است. برای نیل به این مقصود، با نشان دادن جایگاه «موضوع» هر علم، نظر اقتصاددانان در مورد موضوع علم اقتصاد بررسی شده است. در این مقاله نشان می‌دهیم که «موضوع» علم اقتصاد، «کنش انسانِ اقتصادیِ عقلانی» است. بنابراین همۀ مسائل، نظریات و مکاتب اقتصادی باید منطقاً بر «محور» آن باشد؛ سپس با نمایاندن ربط بین روش متعارف نظریه‌پردازی، یعنی روش ریاضی و «موضوع علم» اقتصاد متعارف، ماهیت موضوع علم اقتصاد، در چارچوب فلسفۀ اسلامی مجدداً بازخوانی شده است. نتیجه اساسی این مقاله آن است که رویکرد اسلامی به اقتصاد علاوه بر «تبیین»، دارای «روشی» هنجاری، توصیه‌ای و تجویزی نیز هست؛ این رویکرد، ناشی از دیدگاه اسلامی در قلمرو «موضوع» علم اقتصاد است.

Coordination of Methodology and Subject in Economics: A Philosophical Approach for Islamic Economics

In this paper, by examining the proportion of quot subjectquot and quot methodquot in the conventional economics, a path for theory building in the Islamic economics from a philosophical perspective has been shown. For this purpose, by showing the position of quot subjectquot of every science, opinion of economists on the subject of economics is investigated. In this paper we show that the quot subjectquot of economics is “action of rational economic man”. Thus, all issues, economic theories and schools should logically be based on. Then by showing the relationship between the conventional method of theory building – means of mathematical approach and the subject of conventional economics Nature of the subject of economics, within the framework of Islamic philosophy has been rereading. The basic result of this paper is that Islamic approach to economics in addition to the quot explanationquot , has a normative and prescriptive recommendations as well this approach, comes from an Islamic perspective in the realm of quot subjectquot of the economics.