بررسی کارایی تحریم‌های یک‌جانبه و چندجانبه بر تجارت خارجی محصولات غیرنفتی در ایران

در این مقاله تاثیر تحریم اقتصادی بر حجم تجارت ایران با 73 شریک اصلی تجاری مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از مدل جاذبه تعدیل یافته و رهیافت داده­های تلفیقی پویا استفاده شده است. برای بررسی تاثیر تحریم اقتصادی روی تجارت خارجی ایران ابتدا اثر تحریم‌های یک‌جانبه و چند جانبه روی تجارت ایران با کل شرکای تجاری بررسی شده است. نتایج نشان داده که تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، روی تجارت خارجی ایران تاثیر معنی داری نداشته ولی تحریم‌های چند جانبه تاثیر منفی و معنی داری بر تجارت خارجی ایران داشته است. به منظور بررسی فرضیه قابلیت فرار و گریز از تحریم، تاثیر تحریم اقتصادی بر حجم تجارت خارجی ایران با کشورهای ثالث در قالب مدل جداگانه‌ای بررسی شده است. نتایج تخمین نشان داده است که تحریم‌های یک‌جانبه تاثیر مثبت و معنی داری بر حجم تجارت ایران با کشورهای ثالث داشته است. به عبارت دیگر ایران توانسته است برای مقابله با تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا از طریق گسترش تجارت خود با کشورهای ثالث اثر تحریم آمریکا را محدود و کنترل نماید. ولی تحریم‌های چندجانبه تاثیر منفی و معنی داری بر حجم تجارت ایران با این کشورها داشته است. 

A Study of Unilateral and Multilateral Sanctions Effectiveness on Iran's Non Oil Foreign Trade Products

In this study, the impact of economic sanctions on Iranian trade flow with the 73 main trading partners has been estimated over the period 2001 to 2012 by using a modified gravity model as well as two stages GMM dynamic panel data technique. To investigate the impact of economic sanctions on Iran's foreign trade, the sanctions effect has been examined on Iranian trade with all trading partners. The results have shown that US unilateral sanctions on Iran's foreign trade has no significant effect. But multilateral sanctions have had a significant negative effect on Iran's foreign trade. Impact of sanctions on Iran's trade with third party countries is examined in a separate model. In this section, the ability of a country to escape and evade sanctions (a sanction busting hypothesis) has been tested. The results of estimations indicate that the unilateral sanctions do not have a significant effect on the volume of Iranian trade with third countries. In other words, Iran has been able to limit and control the United States unilateral sanctions by Trade expansion with third countries. But multilateral sanctions have had a significant negative impact on the Iran's trade with these countries. This result confirms the hypothesis Unilateral sanction busting for the Iran's economy.