بررسی تاثیر فرار مغزها بر تولید و تجارت خارجی ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه

با گرایش کشورها به ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن، ﻣﯿﺪان رﻗﺎﺑﺖ از ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺟﻬـﺎﻧﯽ ﮔﺴـﺘﺮش ﻣـﯽ­ﯾﺎﺑـﺪ و در اﯾﻦ روﻧﺪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﻮﻓﻖ­ﺗﺮند ﮐﻪ ﻗﺪرت رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮی در تولید و ﺗﺠﺎرت ﺑﯿﻦ­اﻟﻤﻠﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. یکی از مولفه­های موثر در افزایش قدرت رقابت کشورها در عرصه­های بین­المللی، نیروی انسانی متخصص است. این در حالی است که ایران طی دهه­های اخیر با نرخ بالایی از مهاجرت مغزها به کشورهای توسعه یافته روبرو بوده است. این مطالعه به بررسی تاثیر فرار مغز­ها (مهاجرت نیروی انسانی ماهر و تحصیل­کرده به خارج) بر تولید و تجارت خارجی ایران به تفکیک بخش­های اقتصادی با استفاده از یک مدل تعادل عمومی (gtap) پرداخته است. برای این منظور با استفاده از دو سناریوی شوک منفی عرضه نیروی متخصص به عنوان اثر مستقیم فرار مغزها و شوک منفی بهره­وری کل عوامل به عنوان اثر غیر مستقیم فرار مغزها، اثر مهاجرت نیروی کار متخصص بر متغیرهای تولید، صادرات، واردات و تراز تجاری مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که فرار مغز­ها چه به صورت مستقیم و چه از طریق کاهش بهره­وری در مجموع آثار منفی بر تولید، صادرات، واردات و تراز تجاری کشور بر جای می­گذارد.

The Impacts of Brain Drain on Production and Foreign Trade of Iran Using a General Equilibrium Model

Along with the tendency of countries to globalization, the competition arena changes from regional to the global level. In this process those countries are successful that have higher competition ability in international trade. One of the factors affecting the strength of competition in the field of international nations is human resources specialist. This is while during last decades, Iran has experienced high rates of immigration to developed countries. This study investigated the effects of brain drain (brain drain define as skilled labor migration) on Iran’s production and foreign trade for different economic sectors using general equilibrium model (GTAP). The results showed that brain drain would have negative effects on production and foreign trade of country. The brain drain phenomenon, with an exception of oil and gas sectors, has negatively influenced the rate of imports and exports and net trade balance in other economic sectors (agriculture, industry and services), the main reason of which is the determining role of specialized labor force in the quality of products and the degree of competitiveness. The reason that brain drain has no impact on oil and gas sectors, is because these sectors apply production inputs of other sectors (Being a leading oil and gas sector).