شناخت و تبیین تاثیر شاخص‌های رقابت‌پذیری و اقتصاد دانش‌بنیان بر تاب‌آوری اقتصاد کشور ایران

شاخص تاب‌آوری به توانایی یک سیستم جهت جذب آشفتگی و سازمان‌دهی مجدد اشاره دارد به طوری که سیستم هنوز وظیفه، ساختار، مشخصات و بازخوردهای یکسانی را حفظ کند. این مفهوم پس از بحران مالی سال 2008 میلادی در زمینه مباحث اقتصادی مطرح شد و هدف آن ارزیابی قابلیت سازگاری اقتصادی یک کشور با شوک‌های ایجادشده و نهایتاً پتانسیل بازگشت به سطح تعادلی مطلوب است. در شرایط اقتصاد ایران که به دلیل اعمال انواع تحریم‌ها در سال‌های اخیر با چالش‌های بسیاری روبه‌رو بوده و ارزیابی سطح تاب‌آوری از کانال‌های مختلف بسیار ضروری و حائز اهمیت است. لذا این پژوهش به بررسی تاثیر شاخص‌های رقابت‌پذیری و اقتصاد دانش‌بنیان بر تاب‌آوری اقتصاد کشور ایران در دوره زمانی 1397-1363 با تواترهای متفاوت سالانه و فصلی با استفاده از روش ardl -midas پرداخته شده است. نتایج بیانگر این است که در دوره‌های زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت متغیرهای حجم تجارت (شاخص رقابت‌پذیری) و نوآوری (شاخص اقتصاد دانش‌بنیان) بر شاخص تاب‌آوری، تاثیر مثبت و معناداری دارند. همچنین متغیرهای نسبت درآمدهای نفتی به تولید ناخالص داخلی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر تاب‌آوری تاثیر مثبت و معنادار و متغیرهای اندازه دولت و نرخ تورم بر تاب‌آوری تاثیر منفی و معناداری داشته‌اند. لذا ایجاد زیرساخت‌های مناسب به‌منظور بهره‌گیری هر چه بیشتر از مزایای بسترهای دانش‌بنیان و همچنین گسترش سطح رقابت‌پذیری مورد توصیه است.

recognition and explaining the effect of competitiveness and knowledge-based economics indicators on the resilience of iran’s economy

the resilience index refers to the ability of a system to absorb turmoil and reorganization so that the system still maintains the task, structure, specifications, and feedback. this concept was introduced after the 2008 financial crisis economic issues, and its goal is to assess the capability of economic compatibility of a country with shocks and, ultimately, the potential return to the equilibrium level. under the conditions of the iranian economy, due to the practice of sanctions in recent years, which has faced many challenges, evaluating the resilience level of different channels is essential. so, this study investigates the effect of competitiveness and knowledge-based economics on the resilience of the iranian economy from 1985 to 2019, with mixed frequency, annual and seasonal, using the ardl-midas method. the results indicate that in the short-term and long-term periods, the variables of trade (competitiveness) and innovation (knowledge-based economics) on the resilience index have a positive and significant effect. also, the variables of the ratio of oil revenues to gdp and foreign direct investment have had a positive and significant impact on resilience, and the variables of government size and inflation rate have had a negative and significant effect on resilience. therefore, creating appropriate infrastructure is recommended to use the benefits of the knowledge base and expand competitiveness levels